Το Υδατικό Θεσσαλίας στη Βουλή: Ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός
(Κ. Γιαννακού – Κ. Γκούμα – Τ. Μπαρμπούτη)*
Η πρόσφατη πολύωρη συζήτηση για το ΥΔΑΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ της Θεσσαλίας, που πραγματοποιήθηκε στις 14/12 στη Βουλή (σε κοινή συνεδρίαση της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Περιφερειών και την Υποεπιτροπή Υδατικών Πόρων της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος) με την συμμετοχή και μελών της ΕΔΥΘΕ, αποτελεί αναμφισβήτητα μια σημαντική πολιτική εξέλιξη (δες εδώ {1} την μαγνητοσκοπημένη συνεδρίαση).
Είναι η πρώτη φορά όπου κατά την περίοδο των κυβερνήσεων Αλ. Τσίπρα και Κυρ. Μητσοτάκη γίνεται μια συνολική πολιτική συζήτηση στη Βουλή για το θέμα αυτό, με ευρεία συμμετοχή θεσσαλικών φορέων και οργανώσεων (Περιφέρεια, ΠΕΔ, ΓΕΩΤΕΕ, Ομοσπονδία και Σύλλογοι Γεωπόνων, ΕΘΕΜ κλπ.) και ειδικών επιστημόνων.
Επίσης το πλαίσιο της συζήτησης επέτρεπε την σφαιρική προσέγγιση του υδατικού ζητήματος και δεν περιορίστηκε σε επί μέρους πλευρές του (πχ. μόνο για τις πλημμύρες, μόνο για υδροηλεκτρικά κλπ.).
Επιπλέον οι προσκλήσεις έγιναν χωρίς μεθοδεύσεις και λογική αποκλεισμού απόψεων, ενώ εξασφαλίστηκε η παρουσία ομιλητών που ζούνε τα προβλήματα και βιώνουν καθημερινά τις συνέπειες τους.
Και στο σημείο αυτό θα θέλαμε δημόσια να ευχαριστήσουμε τους προέδρους των Επιτροπών της Βουλής που οργάνωσαν και διηύθυναν επιτυχώς την συζήτηση, καθώς και εκείνους τους θεσσαλούς βουλευτές που επί μεγάλο χρονικό διάστημα κοπίασαν για την πραγματοποίηση της.
Σημαντικό επίσης είναι το γεγονός ότι η συζήτηση δεν «έκλεισε» με την συνεδρίαση αυτή άλλα θα υπάρξει συνέχεια.
Όπως δεσμεύτηκε ο πρόεδρος κ. Κόνσολας, ίσως και μέσα στον Γενάρη, θα πραγματοποιηθούν άλλες δυο συνεδριάσεις για το θέμα, με την επιδίωξη να παραστούν οι αρμόδιοι υπουργοί και οι μελετητές των Σχεδίων Διαχείρισης Υδάτων, έτσι ώστε το κοινό πόρισμα που θα προκύψει να είναι ολοκληρωμένο, να προωθηθεί στην ολομέλεια της Βουλής και να αξιοποιηθεί αναλόγως από την κυβέρνηση.
Με την έννοια αυτή θεωρούμε ήσσονος σημασίας το γεγονός της παρουσίας μόνο των γενικών γραμματέων και όχι των αρμόδιων υπουργών, αρκεί στη συνέχεια (και μέσα από το πόρισμα) να υπάρξει διάθεση να προχωρήσουν τα θέματα.
Στην συγκεκριμένη συνεδρίαση, η συμβολή της Ε.Δ.Υ.ΘΕ στην κοινή προσπάθεια για επίλυση του υδατικού και αντιμετώπιση των επικείμενων κινδύνων (απειλή ξηρασίας, οικολογική καταστροφή υπόγειων υδροφορέων και ποταμών, διάβρωση εδαφών, επέκταση ερημοποίησης, απώλεια γεωργικών γαιών κλπ.) υπήρξε πολύ σημαντική.
Η Επιτροπή μας κατάθεσε στα πρακτικά ολοκληρωμένο φάκελο με τις θέσεις μας (δες εδώ {2} το σχετικό κείμενο), ενώ οι «ζωντανές» ομιλίες των μελών μας προσέφεραν την συνολική εικόνα του προβλήματος, ανέτρεψαν λανθασμένες εντυπώσεις που έχουν κατά καιρούς επικρατήσει για τα πραγματικά προβλήματα της περιοχής μας και έδωσαν τεκμηριωμένες απαντήσεις στις διάφορες ιδεοληψίες, οι οποίες, σε συνδυασμό με την έλλειψη πολιτικής βούλησης από τις κυβερνήσεις, έχουν αποτελέσει έως σήμερα βασικό εμπόδιο ουσιαστικής προόδου στα θέματα αυτά.
Ειδικά οι τεκμηριωμένες τοποθετήσεις των γεωπόνων της ΕΔΥΘΕ, με το πάθος και την ειλικρίνεια τους, δημιούργησαν ξεχωριστή εντύπωση, ενώ υπήρξαν αποκαλυπτικές για όσα συμβαίνουν στη Θεσσαλία, τις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις από την απουσία στρατηγικής στον τομέα γεωργίας – κτηνοτροφίας – διατροφής, την προτεινόμενη αδράνεια των κυβερνήσεων, την καθυστέρηση υλοποίησης νέων αναγκαίων υποδομών και ολοκλήρωσης ημιτελών έργων κλπ.
Σε κάθε περίπτωση, όλα αυτά αποτελούν παρακαταθήκη για την συνολική προσπάθεια των θεσσαλικών οργανώσεων στο υδατικό – περιβαλλοντικό πρόβλημα και παράλληλα χρήσιμο εργαλείο στους πολιτικούς μας εκπροσώπους, τουλάχιστον σε εκείνους που επιδιώκουν πραγματικά την επίλυση των προβλημάτων μας, μακριά από μικροπολιτικές στοχεύσεις.
Λίγα σχόλια για τις τοποθετήσεις των βουλευτών κατά την συνεδρίαση αλλά και για την γενικότερη πολιτική της σημερινής κυβέρνησης και των κομμάτων της αντιπολίτευσης.
Για την κυβέρνηση, όπως επανειλημμένα έχουμε τοποθετηθεί, κρίνουμε πως η τετραετία της «κλείνει» με πενιχρά αποτελέσματα στο υδατικό.
Καταγράφονται βεβαίως στα θετικά η ένταξη – δρομολόγηση του νέου σύγχρονου δικτύου ΤΟΕΒ Ταυρωπού (σημαντικό έργο εξοικονόμησης) καθώς και του ταμιευτήρα Σκοπιάς Φαρσάλων (σημαντικό έργο πολλαπλού σκοπού) που και τα δυο, όταν μετά από χρόνια λειτουργήσουν, θα επιλύσουν πολύ σοβαρά προβλήματα.
Αντίθετα σε ότι αφορά στα υδατικά διαθέσιμα του Αχελώου, παρά τις προεκλογικές δεσμεύσεις και μετέπειτα κυβερνητικές εξαγγελίες ολοκλήρωσης των έργων Συκιάς – σήραγγας για υδροηλεκτρική αξιοποίηση και μεταφορά υδάτων που θα καλύψουν τα τρομακτικά ελλείμματα στο ΥΔΘ, δεν υπήρξε από την κυβέρνηση «ούτε φωνή ούτε ακρόαση».
Και φυσικά τα χρόνια αυτά, όπως άλλωστε και επί ΣΥΡΙΖΑ, δεν είδαμε κανένα ολοκληρωμένο προγραμματικό πλάνο όπως οι φορείς ζητούν (masterplan) για έργα υδάτων, ούτε αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου ΔΥ, ούτε βελτίωση της αναποτελεσματικής διοίκησης στον τομέα, ούτε ωρίμανση αρκετών νέων έργων για τις επόμενες κυβερνήσεις.
Συνοπτικά, τα δυο εξαγγελθέντα έργα και κάποιες μικρότερες παρεμβάσεις από την Αυτοδιοίκηση ΔΕΝ είναι αρκετά για να ανταποκριθούν στις επείγουσες ανάγκες της Θεσσαλίας, στην αντιμετώπιση ΑΜΕΣΩΝ κινδύνων και στις πολλαπλές κρίσεις που βιώνουμε (διατροφική, ενεργειακή, κλιματική κλπ.).
Παρόλα αυτά, κατά την συνεδρίαση της Βουλής οι συμπολιτευόμενοι βουλευτές (κ.κ. Χ. Κέλλας, Μ. Χαρακόπουλος, Γ. Κωτσός, Α. Σκόνδρα κ.α) υποστήριξαν με θέρμη τις διεκδικήσεις που προβάλλαμε και δεσμευτήκαν ότι θα εργασθούν για την υλοποίηση τους.
Ειδικά για την ολοκλήρωση και λειτουργία των έργων Αχελώου οι θέσεις τους υπήρξαν ιδιαίτερα σαφείς, παρότι είναι γνωστό ότι ο πρωθυπουργός κ. Μητσοτάκης έχει, εδώ και δυο τουλάχιστον χρόνια, «ανακρούσει πρύμνα» ως προς τις προεκλογικές του θέσεις και αποφεύγει επιμελώς και την παραμικρή αναφορά σε αυτή την εκκρεμότητα, όπως άλλωστε σωστά εντόπισαν οι ομιλητές της αντιπολίτευσης.
Πλέον θα περιμένουμε με ενδιαφέρον να δούμε πως θα εξελιχθεί αυτή η «αντίφαση» που παρατηρήθηκε ανάμεσα στον κ. Μητσοτάκη και τους βουλευτές της ΝΔ και εάν εκείνοι θα βρουν το θάρρος να κρατήσουν «απέναντι» στον πρωθυπουργό την ίδια σθεναρή στάση που καταγράφηκε στην συνεδρίαση.
Ας ελπίσουμε πως στο επόμενο διάστημα ο κ. Μητσοτάκης θα δώσει ουσιαστικές και ειλικρινείς απαντήσεις σε όλα αυτά.
Οι βουλευτές της αξιωματικής αντιπολίτευσης (κ. κ. Σ. Φάμελλος, Β. Κόκκαλης, Α. Βαγενά) κατέθεσαν αρχικά την «οξύτατη διαμαρτυρία» τους στην προσπάθεια της κυβερνητικής παράταξης να υποβαθμίσει την συζήτηση επί του υδατικού, λόγω του ότι την ίδια ώρα, σε άλλη αίθουσα, είχε ήδη αρχίσει η συζήτηση για τον κρατικό προϋπολογισμό.
Για αρκετή ώρα όλοι οι καλεσμένοι γίναμε μάρτυρες μιας ανούσιας συζήτησης «επί της διαδικασίας», «επί προσωπικού» και άλλα παρόμοια.
Τελικά οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ δήλωσαν ότι δεν αποχωρούν μόνο και μόνο για να «μην δημιουργήσουμε πρόβλημα στους καλεσμένους».
Επί της ουσίας, κατήγγειλαν την κυβέρνηση ότι «δεν προχωράει τίποτα», ότι η συζήτηση είναι «προεκλογική και υποκριτική» και επεσήμαναν την μεγάλη καθυστέρηση στην αναθεώρηση των ΣΔΥ.
Ακόμη υπερασπίστηκαν το έργο της δικής τους τετραετίας στο υδατικό [Έργο πάντως που κατά την άποψη μας υπήρξε περίπου μηδενικό, όπως απέδειξε με τεκμηριωμένα και αδιαμφισβήτητα στοιχεία, ένας από τους ομιλητές της Ε.Δ.Υ.ΘΕ (Κ. Γκούμας)].
Επίσης επιβεβαίωσαν με σαφήνεια την θέση τους για «ακύρωση» των έργων Αχελώου [σημ. : δηλαδή την καθαίρεση τους και την αποκατάσταση του τοπίου στην περιοχή, σύμφωνα και με σχετική δήλωσή τους τον περασμένο Αύγουστο], εκτίμησαν πως στο θέμα αυτό ο ίδιος ο πρωθυπουργός «έβαλε τίτλους τέλους» και ότι από την κυβερνητική πλευρά «κοροϊδεύουν τους ανθρώπους».
Συμπερασματικά, η αίσθηση που αποκομίσαμε από τις τοποθετήσεις του ΣΥΡΙΖΑ είναι πως ακόμη και σήμερα τους ακολουθεί το «σύνδρομο της Μεσοχώρας».
Είναι γνωστό το φιάσκο της πολιτικής τους, όπου μέχρι το 2017 απαιτούσαν ανοιχτά την κατεδάφιση του έργου [σημ. : ακόμη και σήμερα υψηλόβαθμα στελέχη τους συντηρούν την άποψη αυτή σε site και φιλικές εφημερίδες εκφράζοντας το μίσος τους για το σπουδαίο αυτό ΥΗ έργο] και τελικά, μπροστά στην αντίδραση της ΔΕΗ, των ΜΜΕ άλλα και κάθε εχέφρονα πολίτη σε αυτή τη χώρα, υποχρεωθήκαν σε μια άκρως εντυπωσιακή «κωλοτούμπα», προβαίνοντας στην αδειοδότηση του έργου.
Όμως, όπως φαίνεται, για να καμφθούν οι αντιδράσεις μιας ισχυρής μειοψηφίας στο εσωτερικό του κόμματος, οι διαχειριστές αυτής της υπόθεσης (ένας εξ αυτών ο κ. Σ. Φάμελλος) αναγκάστηκαν να δώσουν διαβεβαιώσεις ότι δεν θα συμβεί ανάλογη υποχώρηση στο ζήτημα των «λοιπών» έργων εκτροπής Αχελώου.
Ακριβώς τα αποτελέσματα αυτού του συμβιβασμού ωθήσαν τον κ. Φάμελλο να θέσει τα έργα Αχελώου εκτός των Σχεδίων Διαχείρισης, μη διστάζοντας να ταπεινώσει ακόμη και έναν καθηγητή Πανεπιστήμιου, με την υπογραφή του οποίου έδωσε την σχετική εντολή στους επιστήμονες συνάδελφους του να μελετήσουν ΜΟΝΟ όσα η πολιτική σκοπιμότητα επέβαλε και όχι όσα η επιστημονική δεοντολογία απαιτούσε (δες εδώ {3} το σχετικό έγγραφο).
Από την άλλη όμως δεν είχαν καν το πολιτικό θάρρος να προχωρήσουν στην κατεδάφιση των έργων, γι’ αυτό ως κυβέρνηση επέλεξαν την τακτική του «παραμυθιάσματος», πως δήθεν «εξετάζουν» πως θα αξιοποιήσουν (!) τα εγκαταλειμμένα έργα.
Την ίδια τακτική ακολουθούν και σήμερα όταν εγκαλούν την κυβέρνηση για την απραξία της, ταυτόχρονα όμως αποφεύγουν να ζητήσουν ευθέως και επιτακτικά από τον κ. Μητσοτάκη να κατεδαφίσει τα «άχρηστα» ημιτελή έργα (τα οποία σημειωτέον προκαλούν έντονη οικολογική καταστροφή που δυστυχώς δεν τους ευαισθητοποιεί), να φέρουν οι ίδιοι στη Βουλή στοιχεία κόστους και πολιτικής τεκμηρίωσης της απαίτησης τους και να ζητήσει ο ίδιος ο κ. Τσίπρας συζήτηση στην Βουλή σε επίπεδο αρχηγών, όπως θα όφειλαν εάν ήταν συνεπείς στις διακηρύξεις τους.
Φαίνεται πάντως πως ο πολιτικός τους χρόνος για πολιτικά παιχνίδια και για να «σέρνουν» το θέμα αυτό χωρίς να κάνουν πράξη την απειλή της κατεδάφισης έχει οριστικά τελειώσει.
Όλοι πλέον απαιτούν να γνωρίζουν τι ακριβώς θα πράξει ο ΣΥΡΙΖΑ εάν ξανακυβερνήσει.
Θα ξεγράψει τα 500 εκατ. ευρώ που κόστισαν στον ελληνικό λαό τα έργα αυτά μόνο και μόνο για να ικανοποιήσει τις ιδεοληψίες του ;
Θα διαθέσει άραγε άλλα 200 εκατ. ευρώ που (κατ’ ελάχιστον) απαιτούνται για το, ακατανόητο σε πολλούς, εγχείρημα της καθαίρεσης ;
Σε ότι μας αφορά είμαστε απόλυτα βέβαιοι ότι σε μια τέτοια περίπτωση θα ακολουθήσουν τον δρόμο που χάραξε η Μεσοχώρα. «Κυριακή κοντή γιορτή» όπως λέει και ο λαός μας…
Επανερχόμενοι στην συνεδρίαση στη Βουλή, σημαντική και ιδιαίτερα θερμή στην υποστήριξη των θέσεων της ΕΔΥΘΕ υπήρξε και η τοποθέτηση της βουλευτίνας του ΠΑΣΟΚ κας Ε. Λιακούλη, η οποία, μεταξύ άλλων, συμμετείχε και στο προεδρείο της συνεδρίασης.
Από το ΚΚΕ η κα Δ. Μανωλάκου έθεσε την κοινωνικοπολιτική διάσταση των υδάτινων πόρων, κατέκρινε τις τάσεις ιδιωτικοποίησης του νερού και δεσμεύτηκε ότι το κόμμα της «θα πιέσει για τα μισοτελειωμένα έργα Αχελώου».
Τέλος από την Ελληνική Λύση ο βουλευτής κ. Μπούμπας μετέφερε ανάλογες εμπειρίες από την δική του περιφέρεια, ενώ το κόμμα ΜέΡΑ 25 απουσίαζε από την συζήτηση.
Συμπερασματικά, ο δρόμος που έχουμε να διανύσουμε για την επίτευξη των στόχων της Ε.Δ.Υ.ΘΕ στο υδατικό – οικολογικό – αναπτυξιακό ζήτημα της Θεσσαλίας είναι δύσκολος, όμως με τεκμηριωμένες προτάσεις, με πολιτικά εφικτές διεκδικήσεις και με την δραστηριοποίηση όλων των δυνάμεων που διαθέτει η περιοχή μας, είμαστε απόλυτα βέβαιοι ότι οι εξελίξεις θα είναι θετικές και πως το θέμα θα έλθει τελικά για συζήτηση και ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ στη Βουλή, διαδικασία που κάποιοι συστηματικά αποφεύγουν.
*Γιαννακός Κώστας, γεωπόνος, πρόεδρος Γεωπονικού Συλλόγου Λάρισας, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ,
*Γκούμας Κώστας, γεωπόνος, πρ. Δ/ντής Εγγείων Βελτιώσεων, πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/Κεντρικής Ελλάδας, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ,
*Μπαρμπούτης Τάσος, πολιτικός μηχανικός, μέλος ΔΣ ΕΘΕΜ, πρ. γραμματέας ΤΕΕ/ΚΔΘ, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ
{1} Συνεδρίαση Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Περιφερειών και Υποεπιτροπής Υδατικών Πόρων της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος με θέμα : «Ολοκληρωμένη Διαχείριση Υδατικών Πόρων : Το Υδατικό ζήτημα της Θεσσαλίας» :
{2} Θέσεις ΕΔΥΘΕ στην συζήτηση για Υδατικό Θεσσαλίας σε επιτροπές της Βουλής :
{3} Έγγραφο 521/2017 Ειδικού Γραμματέα Υδάτων, για αποκλεισμό μεταφοράς νερού από Αχελώο :
