Το φευγιό 23 οικογενειών το 1864 από την Λαγκάδα της Κόνιτσας προς στην Σκλάταινα του Δήμου Μουζακίου – Μια ιστορία 159 χρόνων
Η κατεξοχήν επαγγελματική δραστηριότητα των Δρακοτρυπιανών μετά το 1865 ήταν η μαστορική, δηλαδή η τέχνη του μάστορα του οικοδόμου, του χτίστη, την οποίον έφεραν και δίδαξαν οι Κονιστιώτες.
Ο Κονιτσιώτης μάστορας ήταν εξαιρετικής φήμης και ιδιαίτερης εκτίμησης, δεν ήταν απλά μάστορας αλλά πρακτικός εμπειρικός Αρχιτέκτονας / Μηχανικός δηλαδή πραγματικός δημιουργός καλλιτέχνης, κατασκεύασαν γεφύρια με εντυπωσιακά τόξα, οικοδόμησαν έξοχης αρχιτεκτονικής αξίας εκκλησίες, καμπαναριά, σχολεία, Δημόσια κτίρια και άλλα ιδιωτικά σπίτια και κτίρια.
Τα μαστόρια συγκροτημένοι σε ομάδες (μπουλούκια), κάθε έτος στις αρχές της άνοιξης όταν οι καιρικές συνθήκες καλυτέρευαν, αναχωρούσαν από τα σπίτια τους και τα χωριά τους, περπατούσαν πολλά χιλιόμετρα με δύσκολες συνθήκες για να φθάσουν κυρίως στην πεδινή Δυτική Θεσσαλία και εκεί περιόδευαν χωριό, χωριό αναζητώντας δουλειά.
Η οριστική επιστροφή στα χωριά τους συνέβαινε στο τέλος του Οκτωβρίου, με ενδιάμεσες φυσικά επισκέψεις κυρίως σε μεγάλες γιορτές, όπως το Πάσχα του Αγίου Πνεύματος (πανηγύρι) του Αι-Λια, το Δεκαπενταύγουστο ή σε έκτακτες περιπτώσεις.
Και η επιστροφή αυτή ήταν ακόμα ποιο δύσκολη διότι εκτός από της φυσικές δυσκολίες (μεγάλες αποστάσεις και καιρικά φαινόμενα) είχαν να αντιμετωπίσουν και τις οργανωμένες συμμορίες των κλεφτών που τους έστηναν καρτέρι και τους έκλεβαν τα χρήματα και την πραμάτεια τους λάδι καλαμπόκι κλπ πολλών μηνών εργασίας.
Οι δυσκολίες που αντιμετώπιζαν κατά την αναχώρηση, η απουσία από τα σπίτια τους και τις οικογένειές τους για τουλάχιστον 6 μήνες το χρόνο και ο φόβος των κλεφτών κατά την επιστροφή τους ανάγκασαν να πάρουν την δύσκολη απόφαση να μετακινηθούν με τις οικογένειές τους στην Δυτική Θεσσαλία και Λαγκαδιώτες επέλεξαν την Δρακότρυπα για μόνιμη παραμονή.
Το φευγιό από την Λαγκάδα προς στην Σκλάταινα έγινε το 1863 και τα ιστορικά αυτά γεγονότα τα περιγράφει ο φίλος κ. Φάνης Ντίνης όπως την άκουσε το 1980 από τον αείμνηστο Ιωάννη Ντίνη Γραμματέα της Κοινότητας της Λαγκάδας και τον αείμνηστο Πατέρα του Ντίνη Λουκά όπως την άκουσε ο καθένας από τους παππούδες τους.
Την ιστορία αυτή του φευγιού την άκουσε ο κ Φάνης Ντίνης και από την μητέρα του Μαγδαλινή Ντίνη όπως την είχε διηγηθεί ο πεθερός της Κωνσταντίνος Ντίνης ο οποίος ήταν γεννημένος το 1880/1967.
Η Ιστορία σε γενικές γραμμές είχε ως εξής:
23 φαμελιές (οικογένειες) γλέντησαν λέει για τελευταία φορά …για το μακρινό φευγιό τους με ψητά σφάγια (εννοούσαν τα αμνοερίφια) και πολύ κρασί και τσίπουρο, και αγκαλιάζοντας μέχρι πρωίας για τελευταία φορά τα ξαδέρφια τους, φίλους τους κουμπάρους τους, κουνιάδους τους γαμπρούς τους, ακόμη και τους ”εχθρούς” τους.
Κατόπιν πολλά από τα ζα τους άλλα πούλησαν και άλλα τα δώρισαν.
Ολόκληρα βαένια με κρασί, τα δώρισαν σε συγγενείς, και φίλους και αυτοί για να τους τιμήσουν άνοιξαν τις στρόφιγγες των μεγάλων βαρελιών και αφήσαν όλο το κρασί κι έφυγε σιακάτ στα λακώματα όπου έβαψε ο λάκκος ο τρανός ακόμα και ο Σαραντάπορος έγινε κόκκινος….
Κι άμα τελείωσε το Συμπόσιο ταχιά το πρωί, τους βοήθησαν και φόρτωσαν τα μουλάρια με το όποιο βιός τους μπορούσαν να πάρουν μαζί τους. Κατόπιν ανέβασαν τα μωρά με τις σαρμανίτσες και τα γερόντια στα άλογα και στα γομάρια και ξεκίνησαν για ένα ταξίδι (με την απόφαση πλέον χωρίς γυρισμό).
Απ’ όπου περνάγανε ηχούσαν τα βουνά και τα λαγκάδια από τα μοιρολόγια, μέχρι που μαράθηκαν τα πεύκα και οι οξιές στο άκουσμα τους μολογούσαν οι τσοπαναραίοι της εποχής, που τα άκουγαν να τραγουδούν με καημό.
Αφήνοντας πίσω τα σπίτια τους τα χωράφια τους που άλλα δωρίσανε άλλα παρατήσανε και άλλα πουλήσανε για λίγα γρόσια…
Τα γύρω χωριά μολογούσαν για χρόνια, έλεγε ο Πατέρας μου γι’ αυτό που βίωσαν βλέποντας ολόκληρο καραβάνια με 23 οικογένειες και καμία 40αριά αλογομπούλαρα μέχρι που πέρασαν την δυτική Μακεδονία και μετά δεξιά προς Θεσσαλία, μέσω Γρεβενών.
Δεν είχαν σταματήσει το μοιρολόι, κάποιος γέρος Παππάς ονόματι Χαρίσης που είχε κάμει όλα τα μυστήρια στους μπλισδιανίτες βαφτίσεις, στέψεις, κηδείες, κτλ δεν άντεξε στην συγκίνηση και κατέληξε μόλις περάσανε το Επταχώρι (Μπουρμπούτσκο).
Ακόμα και σήμερα τα χωράφια που μείναν χωρίς να τα δωρίσουν ή να τα πουλήσουν παραμένουν μπαΐρια ή έγιναν δάσος, δηλ. δεν τα καταπάτησε κανένας ούτως ώστε να μην υπάρξει πρόβλημα αν γυρίσει κάποιος απο αυτούς. (κάποια χωράφια Μπαλλεΐκα παραμένουν ακόμη μπαΐρια).
Ευχαριστώ την μητέρα μου για την βοήθειά της που αν και στα 84 της με βοήθησε σε αρκετά που είχα εγώ ξεχάσει.
Κάπου στα 1984 επί προεδρίας Αδάμου Παν. Δημήτριος λεωφορείο με 50 Προγονικούς χωριανούς απο Δρακότρυπα που οργάνωσε ο Σύλλογος της Δρακότρυπας «η Ανάπλαση» ανέβηκε στην Λαγκάδα, οι μεν Λαγκαδιώτες τους περίμεναν στην Πλατεία με ψητά και διάφορα τοπικά εδέσματα και κατεβαίνοντας από το πούλμαν τους έραναν με ροδοπέταλα και με διάφορες τοπικές ιαχές που θύμιζαν σκηνές αρχαίας τραγωδίας. Οι δε Δρακοτρυπιανοί να σκύβουν και να φιλούν το χώμα. Κάποιοι άλλοι να ρωτάνε είναι κανας Χαρίσης εδω;; είναι κανας Κατσιώτης εδω;; κανας Νατσης;; κανας Μπαλλας;; κανας Πουλιος;; κανας Θεοδώρου;; κανας Αδάμος;; κανας Κωστάκης;; κτλ…κανας Πάντος;; αλλά μονο οι Νατσαίοι… Κατσιωταίοι… και Αδαμαίοι… ήταν αυτοί που βρήκαν το DNA τους, οι δε υπόλοιποι φιλούσαν την γη των προπαππούδων τους και κλαίγαν με λυγμούς.
(πηγή: Τσιρογιάννη Ηλία Πρόεδρος Ανάπλασης και Δημητρίου Κατσιώτη)
Την άλλη χρονιά ανέβηκαν οι Λαγκαδιώτες. Και εκεί πάλι τις ίδιες συγκινητικές σκηνές ζήσανε αυτή την φορά οι Λαγκαδιώτες αφού τους τραβούσαν ο ένας από το ένα χέρι κι ο άλλος από το άλλο ποιος να τους πρωτοπάρει να τους φιλοξενήσει στα σπίτια τους…
(πηγή: Ιωάννη Δ. Ντίνη)
Και τέλος θέλω να αναφέρω ότι οι Λαγκαδιώτες εκτός από την μαστορική τέχνη που έφεραν μαζί τους έφεραν και την συνθηματική και συντεχνιακή γλώσσα τα Κουδαρίτικα τα οποία διέσωσε ο αείμνηστος Φιλόλογος καθηγητής του Γυμνασίου Μουζακίου Αναστάσιος Γούναρης το 1971 με την βοήθεια του αείμνηστου πατέρα μου Κώστα Μπάλλα, Πρόεδρος Δρακότρυπας 1956.
(πηγή: βιβλίο Τοπική Ιστορία κ. Τσιουρής Δημήτριος)
