Οι αρχαίοι Γόμφοι στην Περιοχή της Επισκοπής στο Μουζάκι

Οι αρχαίοι Γόμφοι ή η Φιλιππόπολις η πόλη ιδρύθηκε τον 4ο π.Χ. αιώνα στη θέση «Επισκοπή» Μουζακίου.

Αγαπητοί συμπολίτες του διευρυμένου Δήμο Μουζακίου, αγαπητοί φίλοι και επισκέπτες της περιοχής μας , ενάμιση χιλιόμετρο ΒΑ του Μουζακίου στη θέση ΕΠΙΣΚΟΠΗ βρίσκονται σήμερα τα ερείπια των Αρχαίων Γόμφων, η περιοχή αυτή έχει απαλλοτριωθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού και ο Αρχαιολογικός αυτός χώρος λειτουργεί υπό την ευθύνη του τμήματος της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας Καρδίτσας με έδρα το Μουζάκι.

O Αρχαιολογικός αυτός χώρος αποτελεί τον βασικό πυλώνα της πολιτιστικής και πολιτισμικής κληρονομιάς του τόπου μας, για το λόγο αυτό θα πρέπει να συντηρηθεί να αναδειχθεί από τον Δήμο Μουζακίου σε συνεργασία με την Εφορία Αρχαιοτήτων Καρδίτσας και να καταστεί πόλο έλξης και βασικός προορισμός των επισκεπτών της περιοχής μας , Σχολικών μονάδων, Συλλόγων ,οργανωμένων εκδρομέων και των κατοίκων του Δήμου μας.

Ευθύνη του Δήμου μας είναι να ασφαλτοστρωθεί ο δρόμος πρόσβασης ,έργο που έχει ήδη δρομολογηθεί από τον Δήμο μας και της Αρχαιολογίας η παρουσία υπαλλήλου της κάποιες ώρες και ημέρες στον Αρχαιολογικό χώρο και ο καθαρισμός του χώρου και η συντήρηση των ευρημάτων.

Τις τελευταίες δεκαετίες στην περιοχή των αρχαίων Γόμφων στην Επισκοπή έχει διενεργηθεί μεγάλος αριθμός σωστικών ανασκαφών.

Τα σημαντικότερα ευρήματα που μπορεί να δει ο επισκέπτης σήμερα στην περιοχή αυτή της Επισκοπής είναι αρκετοί τάφοι της ελληνιστικής και ρωμαϊκής περιόδου του νότιου νεκροταφείου της αρχαίας πόλης, την εξωτερική παρειά του τείχους 63 μέτρων ,δύο πύργους που απέχουν μεταξύ τους 33,70 μέτρα , επίσης τμήμα μεγάλου δημόσιου κτιρίου, και τμήμα μεγάλης οικίας των Ρωμαϊκών χρόνων (βλέπετε φωτογραφίες).

Και θα είναι πολύ σημαντικό αν στην περιοχή αυτή κατασκευαστεί μια ειδική προσθήκη και τοποθετηθούν επεξεργασμένες φωτογραφίες και αν είναι εφικτό γιατί όχι αντίγραφα των πολύ σημαντικών ευρημάτων από την περιοχή αυτή τα οποία σήμερα φιλοξενούνται στο Αρχαιολογικού Μουσείο Καρδίτσας.

Κάποια από τα σημαντικά ευρήματα της περιοχής Επισκοπής που φιλοξενούνται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Καρδίτσας είναι, η σαρκοφάγος- λάρνακα με ανάγλυφη αναπαράσταση της αρπαγής της Περσεφόνης αποκάλυψη στον αγρό του Δ Καραλή, πήλινη μήτρα για την κατασκευή γυναικείου ειδωλίου από τον αγρό Δ.Καραλή, πήλινο ανάγλυφος σκύφος από την κοίτη του Πάμισου ποταμού , τμήμα γυάλινου αγγείου από την κοίτη του Παμίσου ποταμού,χάλκινο αγαλματίδιο κερδώου Ερμή από τον αγρό Δ Καραλή,Ημίεργη λίθινη προτομή αυτοκρατορικών χρόνων από τον αγρό Δ.Καραλή,πολλά χάλκινα ρωμαϊκά νομίσματα από την Γελάνθη, πολλά πήλινα αγγεία από τη θέση Βλαχοθανάση Μαυρομματίου και (βλέπετε φωτογραφίες).

Ιστορικά στοιχεία των Αρχαίων Γόμφων.

Οι Αρχαίοι Γόμφοι μαζί με την Τρίκκη, την Πέλιννα και τη Μητρόπολη αποτέλεσαν την τετράδα της Εστιαιώτιδας.

Η πόλη ιδρύθηκε τον 4ο π. Χ. αιώνα από συνοικισμό κωμών σε «θεατροειδή» χώρο ενός μακρόστενου υψώματος που σήμερα ορίζει τα όρια των Νομών Καρδίτσας και Τρικάλων.

Έλεγχε τις δύο εισόδους από τη θεσσαλική πεδιάδα προς την αρχαία Αμβρακία (Άρτα) και την χώρα των Αθαμάνων. Ο Πάμισος ποταμός φαίνεται πως όριζε την αρχαία πόλη στα ΝΑ.

Ο Φίλιππος Β΄ βασιλιάς της Μακεδονίας, ενίσχυσε το κτίσιμο της νέας πόλης ,βοήθησε την πόλη να ακμάσει, έκοψε νομίσματα με την επιγραφή «ΦΙΛΙΠΠΟΠΟΛΙΤΩΝ» και για μικρό χρονικό διάστημα η πόλη έφερε το όνομα «Φίλιπποι ή Φιλιππόπολις»και στο διάστημα αυτό οι Αρχαίοι Γόμφοι απέκτησαν μεγάλη αίγλη .

Μετά το 330 π. Χ. η πόλη εμφανίζεται με το παλιό της όνομα Γόμφοι.

Οι Γόμφοι έκοψαν δικά τους νομίσματα, τα οποία φέρουν τις επιγραφές ΓΟΜΦΕΩΝ – ΓΟΜΦΙΤΟΥΝ, στις παραστάσεις διακρίνεται ο Ζευς – Παλάμνιος ή Ακραίος.

Στους αρχαίους Γόμφους λάτρευαν και τον Διόνυσο Κάρπιο, που υποδήλωνε την καλλιέργεια της αμπέλου.

Επειδή οι αρχαίοι Γόμφοι έλεγχαν την διάβαση προς την Αθαμανία και την Ήπειρο, αρκετές φορές υπέστησαν πολιορκίες και καταστροφές.

Έτσι το 198 π. Χ. κατέλαβε την πόλη ο Αμύνανδρος, βασιλιάς των Αθαμάνων, με τη βοήθεια των Ρωμαίων, στη συνέχεια το 191 – 185 π. Χ. ο Φίλιππος Ε΄ της Μακεδονίας και αργότερα, το 48 π. Χ., ο Ιούλιος Καίσαρας στον εμφύλιο πόλεμο με τον Πομπήιο.

Από τις φιλολογικές πηγές και τα ανασκαφικά στοιχεία διαπιστώνεται ότι η πόλη των Γόμφων υπήρχε τον 6ο μ. Χ. αι., οπότε ανακαινίστηκε το τείχος της από τον Ιουστινιανό.

Πηγές:

Δημοσιεύσεις από τους Αρχαιολόγους της Εφορίας Αρχαιοτήτων Καρδίτσας κ.Δημήτρη Αθανασίου, κ.Λεωνίδα Χατζηαγγελάκη, το Βιβλίο της Νομαρχίας Καρδίτσας οδοιπορικό στα Μνημεία του Νομού Καρδίτσας και Δήμο Μουζακίου.