Ο αποκλεισμός Υδροηλεκτρικών Έργων υπονομεύει την ενεργειακή μας ασφάλεια και τις προοπτικές της Θεσσαλίας (Μέρος 2ο)
(Τάσος Μπαρμπούτης – Κώστας Γκούμας)*
Συνεχίζοντας από το προηγούμενο (30/1/2023) :
Β. Η Υδροηλεκτρική (ΥΗ) ενέργεια και τα έργα της Θεσσαλίας
- Τα πρώτα στοιχεία του νέου (υπό διαβούλευση) ΕΣΕΚ δεν δείχνουν κάποια αλλαγή κατεύθυνσης στην φιλοσοφία των κυβερνώντων για το ενεργειακό μείγμα στην ηλεκτροπαραγωγή.
Ως προς τα μεγέθη εντυπωσιάζουν οι προβλέψεις για την εγκατεστημένη ισχύ σε ΦΒ που από 5 GW σήμερα αναμένεται να φθάσουν στα 14,1 GW το 2030 και να εκτοξευθούν στα 34,5 GW το 2050 (δες εδώ {1} Καθημερινή, 19 Ιανουάριος 2023), με ότι αυτό συνεπάγεται για την πιθανή κάλυψη με ΦΒ πάνελς πολλών εκτάσεων στην περιοχή μας, η οποία ήδη βιώνει την χωρίς περιορισμούς μετατροπή πολύτιμων αγροτικών γαιών σε αντικείμενο ενεργειακών επενδύσεων, με ίσως κάποια πρόσκαιρα οφέλη αλλά και με ανυπολόγιστες συνέπειες μεσο-μακροπρόθεσμα για την τοπική οικονομία και την διατροφική επάρκεια της χώρας.
Η μεγάλη όμως αντίφαση σε σχέση με τα ΦΒ και τις άλλες ΑΠΕ εντοπίζεται στην ΥΗ ενέργεια.
Ενώ η εγκατεστημένη ισχύς των ΥΗΕ βρίσκεται το 2022 στα 3,2 GW, οι προοπτικές για το 2030 ανέρχονται μόλις στα 4,0 GW ! (Καθημερινή, δες προηγούμενο).
Αυτό πρακτικά σημαίνει πως το μόνο έργο που θα προστεθεί είναι αυτό της σχεδόν ολοκληρωμένης Μεσοχώρας (ΔΕΗ) και η ιδιωτική επένδυση αποθήκευσης ενέργειας της ΤΕΡΝΑ στον Βάλτο Αιτωλοακαρνανίας (ισχύος 680 MW), ενώ άγνωστο παραμένει εάν στο νέο ΕΣΕΚ συνυπολογίζεται το υπό αδειοδοτηση νέο ΥΗΕ της ίδιας εταιρίας στη θέση Αυλάκι (περίπου 85 MW) επί του Αχελώου.
Όσον αφορά στο πολλαπλού σκοπού ΥΗΕ Συκιάς (ημιτελές) επί του Αχελώου δεν αναφέρεται στο σχέδιο, ούτε λόγος γίνεται για έργα άντλησης – ταμίευσης με την μεταφορά νερού προς Μουζακι καθώς και για την υδροηλεκτρική αξιοποίηση σε Πύλη και Μουζάκι.
- Έχουμε επανειλημμένα αναφερθεί στην αξία της ΥΗ ενέργειας. Είναι γνωστή η συμβολή της στην ενεργειακή ασφάλεια της χώρας, αφενός επειδή (ως εγχώριος φυσικός πόρος) μειώνει την ενεργειακή και γεωπολιτική εξάρτηση, αφετέρου επειδή καλύπτει με τον καλύτερο τρόπο τις αιχμές της ζήτησης αποτρέποντας τις πανάκριβες εισαγωγές ηλεκτρικού ρεύματος (αλλά και τις εκπομπές ανεπιθύμητων ΑτΘ).
Η διάσταση αυτή αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία δεδομένου πως η αποθήκευση ενέργειας παραμένει πρωταρχικός στόχος στα σύγχρονα ενεργειακά συστήματα και η μέθοδος της αντλησοταμίευσης σε ΥΗ μονάδες εξυπηρετεί άριστα τον στόχο αυτό.
Εάν σε όλα τα παραπάνω προσθέσουμε και το χαμηλό κόστος παραγωγής της ΥΗ ενέργειας και την μοναδική δυνατότητα των ΥΗ ταμιευτήρων να συνδυάζονται και με πολλές άλλες χρήσεις [αποθέματα ασφάλειας έναντι της ξηρασίας – ερημοποίησης, αποθέματα για αποκατάσταση πληττόμενων υδάτινων οικοσυστημάτων (ποταμοί, λίμνες, υπόγειοι υδροφορείς), υδρεύσεις, αρδεύσεις, ψυχαγωγία κα], η εικόνα θα ήταν πραγματικά ιδανική.
Δυστυχώς όμως η ΥΗ ενέργεια δεν συμβαδίζει πάντοτε με το ενδιαφέρον των επενδυτών σε ενεργειακά έργα, οι οποίοι συχνά επιλέγουν να επενδύσουν σε άλλες μορφές ενέργειες, με συμφωνημένες τιμές πώλησης και ενδεχόμενα υψηλότερα κέρδη, όπως πχ. το ΦΑ, οι ανεμογεννήτριες κλπ.
Αυτή μάλλον είναι και η βασική εξήγηση για την αδιαφορία και των δυο τελευταίων κυβερνήσεων Τσίπρα και Μητσοτάκη στην προώθηση νέων ΥΗΕ, καθιστώντας την χώρα μας έρμαιο της ενεργειακής εξάρτησης, των εισαγωγών και των πιο υψηλών τιμών ηλεκτρικού ρεύματος στην Ευρώπη.
Όσο για τα «περιβαλλοντικά» επιχειρήματα που τόσα χρόνια «ψελλίζουν» οι κάθε είδους αντίπαλοι της ΥΗ ενέργειας και οι δήθεν οικολογικές οργανώσεις, έχουν πλέον ξεφτίσει εντελώς και δύσκολα μπορούν να κρύψουν τις πραγματικές προθέσεις όσων επιμένουν σε ανάλογες αιτιάσεις.
- Σε ότι αφορά στα έργα Αχελώου, όλα αυτά τα χρόνια βιώσαμε το καταστροφικό μίσος των δήθεν οικολόγων, αφενός για το ΥΗΕ Μεσοχώρας, αφετέρου για το σύμπλεγμα του ταμιευτήρα Συκιάς και της σήραγγας μεταφοράς υδάτων προς Μουζάκι.
Παρά την επί είκοσι χρόνια προσπάθεια που όλοι αυτοί κατέβαλαν για τη Μεσοχώρα, τα άφθονα χρήματα που χρησιμοποιήθηκαν για επικοινωνιακούς σκοπούς και τις αλλεπάλληλες πρόσφυγες στο ΣτΕ, τα τελευταία χρόνια υποχρεώθηκαν να «αποσυρθούν» από το θέμα αφήνοντας στο «πόδι» τους κάποιους ελάχιστους κατοίκους, που με το περίσσευμα εμπάθειας που διαθέτουν παραμένουν υποστηρικτές της κατεδάφισης του έργου !
Ήδη τα πολιτικά κόμματα και οι κυβερνήσεις υποχρεωθήκαν να αποδεχθούν το αίτημα της ΔΕΗ και να αδειοδοτησουν το έργο που συντομα θα ολοκληρωθεί.
Αντίθετα στο έργο της Συκιάς η κατάσταση είναι θολή.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, δια στόματος του αναξιόπιστου πρωθυπουργού της Αλ. Τσίπρα, για κάποια χρόνια παραμύθιαζε (κυριολεκτικά) τον θεσσαλικό λαό πως δήθεν «σκέπτεται» να αξιοποιήσει τον υπό κατασκευή ταμιευτήρα Συκιάς με παραγωγή ΥΗ ενέργειας και για προφανείς λόγους «χάϊδευε αυτιά» και απέφευγε να ζητήσει την κατεδάφιση των έργων «εκτροπής», όπως είναι ο ανομολόγητος στόχος τους.
Τελικά, ένα χρόνο πριν αποχωρήσει από την εξουσία, μέσω του πρώτου ΕΣΕΚ οριστικοποίησε πως η Συκιά ΔΕΝ συμπεριλαμβάνεται στους σχεδιασμούς της, ενώ κατά την τρέχουσα περίοδο από την θέση της αντιπολίτευσης ζητά την «ακύρωση» [λέξεις εμπνευσμένες από την τέχνη της εξαπάτησης…..] των σχετικών έργων.
Απομένει να δεσμευτούν πως, εάν επανεκλεγούν, θα κατεδαφίσουν τα έργα, κάτι πάντως που δεν φαίνεται πιθανό, κυρίως λόγω της ελαφρότητας και της πολιτικαντικης λογικής με την οποία αντιμετωπίζουν τον θεσσαλικό λαό που δικαιολογημένα απαιτεί να γνωρίζει με βεβαιότητα τις θέσεις τους σε αυτό το κρίσιμο για τη Θεσσαλία ζήτημα.
Όσον αφορά στον κυβερνητικό χώρο, οι βουλευτές της στη Θεσσαλία, χωρίς εξαίρεση, ισχυρίζονται πως επιθυμούν την ολοκλήρωση της Συκιάς και της αντίστοιχης μεταφοράς (εκτροπής) υδάτων, την ίδια στιγμή που οι συνάδελφοι τους στην Αιτωλοακαρνανία απαιτούν δημοσίως το αντίθετο !
Όμως ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης, σε πλήρη αντιστοιχία με την «αξιοπιστία» του προκατόχου του, ενώ είχε προεκλογικά υποσχεθεί την επανέναρξη των έργων (!) τώρα πλέον τάσσεται αντίθετος και επι τρία χρόνια, με διάφορα προσχήματα, έχει επιβάλλει μια νοσηρή στασιμότητα στο ζήτημα.
Παράλληλα ωστόσο κάνει τα στραβά μάτια στους βουλευτές του οι οποίοι (ενόψει και των εκλογών….) έχουν επιλέξει να παίζουν τον ρόλο του «καλού» στην υπόθεση αυτή, ακολουθώντας (με μικρές παραλλαγές) την ίδια «συριζαίϊκη» τακτική του παραμυθιάσματος στους αγωνιούντες θεσσαλούς.
Αρκετά λοιπόν. Άλλος χρόνος για τέτοια παιχνίδια εξαπάτησης της κοινής γνώμης και των φορέων της Θεσσαλίας ΔΕΝ ΠΡΟΣΦΕΡΕΤΑΙ.
Εάν στους δυο ηγέτες και στα δυο αυτά κόμματα εξουσίας υπάρχει ακόμη ένα ελάχιστο απόθεμα υπευθυνότητας και σεβασμού προς τους πολίτες που αγωνιούν για τις τελικές επιλογές στο μεγάλο αυτό θέμα, οφείλουν από κοινού να προσφύγουν ΑΜΕΣΑ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ ΓΙΑ ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΔΕΣΜΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ σχετικά με την εκκρεμότητα των έργων Αχελώου.
Στην περίπτωση αυτή, αφενός οι πολίτες θα έχουν στην διάθεση τους όλα τα αναγκαία στοιχεία για τις επιλογές τους στις εκλογές, αφετέρου οι μελετητές του υπό εκπόνηση νέου Σχεδίου Διαχείρισης Υδάτων (ΣΔΛΑΠ) θα γνωρίζουν εάν τα νερά του ταμιευτήρα Συκιάς επί του Αχελώου θα είναι η όχι διαθέσιμα για την ενίσχυση του υδατικού δυναμικού της Θεσσαλίας, κάτι που θα αναβαθμίσει το επίπεδο ασφάλειας στην περιοχή (αποθέματα για ξηρασία, οικολογική αποκατάσταση κλπ.) και θα δημιουργήσει τελείως διαφορετικές προϋποθέσεις για τον πρωτογενή τομέα και γενικότερα την οικονομία της περιοχής μας.
Χωρίς μια οριστική απόφαση είναι προφανές ότι, για μια ακόμη φορά, η ΝΔ και ο ΣΥΡΙΖΑ στο θέμα των υδάτων θα μας οδηγήσουν στην εκπόνηση ενός ακόμη Σχεδίου Διαχείρισης Υδάτων «επί χάρτου», χωρίς αξία, χωρίς δυνατότητα εφαρμογής, χωρίς προοπτική διεξόδου από την απελπιστική κατάσταση των συσσωρευμένων ελλειμμάτων λόγω των αρδεύσεων της απελπισίας στον θεσσαλικό κάμπο.
Με αυτές τις προοπτικές θα υπάρχει μέλλον για την ανάπτυξη της Θεσσαλίας ;
Αξίζει άραγε αυτό στους θεσσαλούς ;
*Μπαρμπούτης Τάσος, πολιτικός μηχανικός, μέλος ΔΣ ΕΘΕΜ, πρ. γραμματέας ΤΕΕ/ΚΔΘ, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ
*Γκούμας Κώστας, γεωπόνος, πρ. Δ/ντής Εγγείων Βελτιώσεων, πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/Κεντρικής Ελλάδας, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ
{1} Eθνικό σχέδιο : Πώς θα γίνουν επενδύσεις 200 δισ. στην πράσινη ενέργεια
