Καπιταλιστική βαρβαρότητα η αταξικός ουμανισμός;
Γράφει ο Κώστας Λάμπος*
«Η άρχουσα τάξη έχει καταλάβει ότι ένας ευτυχισμένος και παραγωγικός πληθυσμός με ελεύθερο χρόνο αποτελεί θανάσιμο κίνδυνο» (David Graeber)
«Η ουτοπία είναι μια οπτασία που κάθε φορά που την πλησιάζεις αυτή απομακρύνεται, κι’ αυτό για να σε κάνει να προχωράς» Τοιχογράφημα
Ένα βασανιστικό ερώτημα στροβιλίζει στα μυαλά των 7,8 δισεκατομμυρίων επισκεπτών του πλανήτη Γη του πρώτου τέταρτου του 21ου αιώνα: ‘Πως γίνεται, ενώ το παγκόσμιο ΑΕΠ αυξάνεται κατά περίπου 5 τρισεκατομμύρια δολάρια τον χρόνο, οι κοινωνικές ανισότητες, η φτώχεια, η ανεργία, η περιβαλλοντική καταστροφή και η παγκόσμια δυστυχία να μεγαλώνουν, αντί να μικραίνουν, χωρίς κάποιος να ευθύνεται γι’ αυτή την αντίφαση και αναντιστοιχία που παίρνει όλο και ταχύτερα το αποκρουστικό πρόσωπο της καπιταλιστικής βαρβαρότητας; Αν αυτή η διατύπωση του ερωτήματος, που αναφέρεται στην ακραία και καταστροφική ανισοκατανομή του πλούτου, σας προκαλεί οργή, θα πρότεινα να επιλέξουμε μια άλλη ήπια, που όμως θα αναφέρεται στην απαξίωση της εργασίας και στην ακραία ανισοκατανομή του πλούτου και της ευτυχίας.
Το 1930 ο Τζων Μέυναρντ Κέυνς προέβλεψε ότι, ‘έως το τέλος του αιώνα, η τεχνολογία θα είχε προχωρήσει τόσο πολύ ώστε χώρες όπως η Μεγάλη Βρετανία ή οι ΗΠΑ θα πετύχαιναν την καθιέρωση της 15ωρης εβδομαδιαίας εργασίας. Σκεφθείτε απλά ότι αυτό θα μπορούσε να συμβεί με την τεχνολογία του 1930, πράγμα που σημαίνει ότι με την τεχνολογία του 2020 οι 15 ώρες εβδομαδιαίας εργασίας θα μπορούσαν να περιοριστούν σε ένα πολύ μικρό τους κλάσμα, κι αντί γι’ αυτό η ανθρωπότητα κατρακυλάει σ’ έναν εργασιακό Μεσαίωνα που συνοδεύεται από αύξηση των ωρών εργασίας, αύξηση της ανεργίας, μείωση των μισθών και των συντάξεων. Ας κρατήσουμε στη μνήμη μας το γεγονός ότι ενώ η ανθρωπότητα δημιούργησε συνειδητά τις προϋποθέσεις για τον κόσμο και τον πολιτισμό της κοινωνικής ισότητας, ο καπιταλισμός επιβάλλει με την βία των θεσμών και των όπλων την ακραία κοινωνική ανισότητα που καταλήγει στην καπιταλιστική βαρβαρότητα. Αυτό είναι που πρέπει άμεσα να αλλάξει. Να παραμερισθεί οριστικά η νόθα καθεστωτική καπιταλιστική οντολογία της κοινωνικής ανισότητας και στη θέση της να μπει η δεοντολογία του αταξικού ουμανισμού, όπως αυτή ιστορικά, διαχρονικά διαμορφώνεται μέσα στους αιώνες και με τους κοινωνικούς αγώνες ως όραμα και ως πράξη κοινωνικής ισότητας.
Υπάρχει μια ιστορική βεβαιότητα ότι οι ισχύοντες θεμελιακοί θεσμοί δεν λειτουργούν προς όφελος των κοινωνιών και της ανθρωπότητας, αλλά λειτουργούν υπέρ του 1% και εναντίον του 99% του παγκόσμιου πληθυσμού και γι’ αυτό πρέπει να αντικατασταθούν με άλλους που θα ανταποκρίνονται στο διαχρονικό αίτημα των δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού για κοινωνική ισότητα, ειρήνη και οικουμενικό αταξικό ουμανισμό.
Μας έμαθαν να θεωρούμε πως ένας καλύτερος κόσμος είναι ουτοπία και να πιστεύουμε πως η καπιταλιστική βαρβαρότητα είναι η μοίρα μας. Μας έμαθαν να μην έχουμε αυτοπεποίθηση και πως δεν μπορούμε τάχα να αυτοδιευθυνόμαστε ως κοινωνίες. Μας έμαθαν να περιμένουμε λύσεις των προβλημάτων μας από ‘θεούς’, ‘μεσσίες’, ηγέτες, ήρωες, αρχηγούς και ποιμένες. Μας έμαθαν να συμπεριφερόμαστε σαν πρόβατα και ως δούλοι ‘θεών’ και αφεντάδων με αποτέλεσμα την απαισιοδοξία και την υποταγή
….. Το παλιό πρέπει να πεθάνει και το καινούργιο μπορεί και πρέπει να γεννηθεί, για να αποφύγει η ανθρωπότητα την συνέχιση της εποχής των τεράτων και της καπιταλιστικής βαρβαρότητας.
*Ο Κώστας Λάμπος είναι Οικονομολόγος και Συγγραφέας
Για την αντιγραφή Σωκράτης Βασιλάκος
