Τσίγκας Μουζάκι Καρδίτσας

Η ελληνική λογοτεχνία μας ταξιδεύει στο 1940

Η 28η Οκτωβρίου δε σημαίνει μόνο μνήμες εθνικές, αλλά και λογοτεχνικές. Μια αναδρομή στις μέρες του ’40 μέσα από την πένα των σημαντικότερων Ελλήνων λογοτεχνών, και τις αντίστοιχες εκδόσεις.

Γι’ αυτούς που με φωτιά ή μαχαίρι κίνησαν/ κακό θ’ ανάψει εδώ. Μην απελπίζεται ο σταυρός/ μόνο ας προσευχηθούν μακριά του οι μενεξέδες». Οδυσσέας Ελύτης 

Η 28η Οκτωβρίου 1940 αποτελεί ένα κορυφαίο ιστορικό γεγονός για την Ελλάδα, αλλά και για ολόκληρο τον κόσμο, μιας και εντάσσεται και στο σκηνικό του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Κατ’ ουσίαν αποτέλεσε την πρώτη ήττα του «Άξονα» προκαλώντας τους προβληματισμούς των αντιπάλων και τις ελπίδες των υποταγμένων.

Συνήθως η αρθρογραφία όταν αναφέρεται σε αυτό το γεγονός περιλαμβάνει το έπος του 40, την Κατοχή και τον Εμφύλιο. Όλο αυτό το υλικό δεν μπορεί να συνοψίζεται σε ένα άρθρο λόγω του τεράστιου υλικού το οποίο υπάρχει. Στο παρόν κείμενο θα γίνει αναφορά μόνο στην εποποιία της Αλβανίας, μέσα από το βλέμμα και την πένα των Ελλήνων Λογοτεχνών.

Ξεκινώντας από την πρώτη ημέρα του πολέμου 28 Οκτωβρίου 1940 συναντούμε το βιβλίο«Γιώργος Σεφέρης Μέρες Γ’ 16 Απρίλη 1934-14 Δεκέμβρη 1940» (Εκδ, ΙΚΑΡΟΣ). Εκεί ο Σεφέρης, ο οποίος ως γνωστόν υπήρξε στέλεχος του Ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών, θα γράψει: «Δευτέρα 28. Κοιμήθηκα δύο το πρωί, διαβάζοντας Μακρυγιάννη. Στις τρεις και μισή μια φωνή μέσα από το τηλέφωνο με ξύπνησε: «έχουμε πόλεμο». Τίποτα άλλο. Ο κόσμος είχε αλλάξει. Η αυγή, πουλίγο αργότερα είδα να χαράζει πίσω απ’ τον Υμηττό, ήταν άλλη αυγή: άγνωστη. Περιμένει ακόμη εκεί που την άφησα. Δεν ξέρω πόσο θα περιμένει, αλλά ξέρω πως θα φέρει το μεγάλο μεσημέρι». Στη συνέχεια αναφέρει πως έφτασε στο Υπουργείο Εξωτερικών και πως συνέταξαν το διάγγελμα του βασιλιά.

Στις 10 Νοεμβρίου 1940 δημοσιεύεται στην εφημερίδα «Νέα Ελλάς» η διαμαρτυρία των Ελλήνων διανοουμένων«Είναι δύο εβδομάδες τώρα, που ένα τελεσίγραφο μοναδικό στα διπλωματικά χρονικά των Αθηνών για το περιεχόμενον, την ώρα και τον τρόπο που το παρουσίασεν η Ιταλία κάλεσε την Ελλάδα να της παραδώση τα εδάφη της, να αρνηθή την ελευθερία της και να κατασπιλώση την τιμήν της. Οι Έλληνες δώσαμε στην ιταμή αυτή αξίωση της φασιστικής βίας, την απάντησι που επέβαλαν τριών χιλιάδων ετών παραδόσεις, χαραγμένες βαθιά στην ψυχή μας, αλλά και γραμμένες στην τελευταία γωνιά της ιερής γης, με το αίμα των μεγαλυτέρων ηρώων της ανθρώπινης ιστορίας. 

“Και αυτή τη στιγμή κοντά στο ρεύμα του Θυάμιδος και στις χιονισμένες πλαγιές της Πίνδου και των Μακεδονικών βουνών πολεμούμε, τις περισσότερες φορές με τη λόγχη, αποφασισμένοι να νικήσουμε ή να αποθάνουμε μέχρις ενός. Σ’ αυτό τον άνισο σκληρότατο αλλά πεισματώδη αγώνα, που κάνει τον λυσσασμένο επιδρομέα να ξεσπάζη κατά των γυναικών, των γερόντων και των παιδιών, να καίη, να σκοτώνη, να ακρωτηριάζη, να διαμελίζη τους πληθυσμούς στις ανοχύρωτες και άμαχες πόλεις μας και στα ειρηνικά χωριά μας, έχουμε το αίσθημα ότι δεν υπερασπιζόμαστε δική μας μόνον υπόθεση: Ότι αγωνιζόμεθα για την σωτηρία όλων εκείνων των Υψηλών αξιών που αποτελούν τον πνευματικό και ηθικό πολιτισμό, την πολύτιμη παρακαταθήκη που κληροδότησαν στην ανθρωπότητα οι δοξασμένοι πρόγονοι και που σήμερα βλέπουμε να απειλούνται από το κύμα της βαρβαρότητος και της βίας. 

“Ακριβώς αυτό το αίσθημα εμπνέει το θάρρος σε μας τους Έλληνες διανοουμένους, τους ανθρώπους του πνεύματος και της τέχνης, ν’ απευθυνθούμε στους αδελφούς μας όλου του Κόσμου και να ζητήσουμε όχι την υλική αλλά την ηθική βοήθεια τους. Ζητούμε την εισφορά των ψυχών, την επανάστασι των συνειδήσεων, το κήρυγμα, την άμεση επίδρασι, παντού όπου είναι δυνατόν, την άγρυπνη παρακολούθησι και την ενέργεια για ένα καινούργιο πνευματικό Μαραθώνα που θα απαλλάξει τα δυναστευόμενα Έθνη από τη φοβέρα της πιο μαύρης σκλαβιάς που γνώρισε ως τώρα ο κόσμος. 

Κωστής Παλαμάς, Σπύρος Μελάς, Άγγελος Σικελιανός, Γεώργιος Δροσίνης, Σωτήρης Σκίπης, Δημήτριος Μητρόπουλος, Κ. Δημητριάδης, Νικόλαος Βέης, Κ. Παρθένης, Ιωάννης Γρυπάρης, Γιάννης Βλαχογιάννης, Στρατής Μυριβήλης, Κώστας Ουράνης, Μιλτιάδης Μαλακάσης, Γρηγόριος Ξενόπουλος, Αλέξανδρος Φιλαδελφεύς, Αρίστος Καμπάνης.» 

ΑΠΟ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΜΟΥΖΑΚΙΟΥ




Total
0
Shares
Previous Article

Το πρώτο Athens Games Festival ’17 είναι γεγονός!

Next Article

Ιερά Αγρυπνία για την πατρίδα μας στον ΙΝ Αγ. Γεωργίου στην Κρανιά