Τσίγκας Μουζάκι Καρδίτσας

Η Εκκλησιαστική Ποίηση της Μεγάλης Εβδομάδας:Γράφει ο Δρ. Στέφανος Γ.ΚΟΥΤΡΑΣ

koutras111

Η Εκκλησιαστική Ποίηση της Μεγάλης Εβδομάδας          

Γράφει ο Δρ. Στέφανος Γ.ΚΟΥΤΡΑΣ*

Τα Εκκλησιαστικά ποιήματα είναι αθάνατα αριστουργήματα που αγγίζουν την ανθρώπινη ψυχή, την ευαισθητοποιούν και την οπλίζουν  με αγάπη, δύναμη, τόλμη και αποφασιστικότητα .

Ο ποιητικός λόγος κορυφώνεται την Μεγάλη Εβδομάδα σε βαθμό που  δημιουργεί συναισθηματικούς «τριγμούς» στον πιστό λαό.

Ο πόθος των πιστών να ακούσουν τους ύμνους της Μεγάλης Εβδομάδας «ανάγκασε» την Ιερά Σύνοδο να μετακινήσει τις ακολουθίες από τις πρωινές ώρες στις εσπερινές για να μπορούν όλοι οι πιστοί να ακούνε αυτούς τους ωραίους ύμνους.

 Για το λόγο αυτό η Ακολουθία της Μεγάλης Δευτέρας δεν ψάλλεται το πρωί της Δευτέρας, όπως θα έπρεπε, αλλά το εσπέρας της προηγούμενης ημέρας, δηλαδή το βράδυ της Κυριακής των Βαΐων. Επίσης η Ακολουθία του όρθρου της Μεγάλης Τρίτης ψάλλεται την προηγούμενη  το εσπέρας της Μεγάλης Δευτέρας και της Τετάρτης ψάλλεται το βράδυ της Μεγάλης Τρίτης. Επομένως ,η Μεγάλη Εβδομάδα αρχίζει από το εσπέρας της Κυριακής των βαΐων και λήγει το Μ. Σάββατο. Λέγεται έτσι  διότι την Εβδομάδα αυτή συντελέστηκαν μεγάλα και συνταρακτικά γεγονότα που σημαδέψαν την Ιστορία της Ανθρωπότητας .

Ακολουθίες του Νυμφίου θεωρούνται οι Ακολουθίες του Όρθρου της Μεγάλης Δευτέρας, της Μεγάλης Τρίτης και της Μεγάλης Τετάρτης. Λέγονται έτσι διότι οι ποιητές των ύμνων των τριών πρώτων ημέρων της Μεγάλης Εβδομάδας έλαβαν το υλικό από την παραβολή των Δέκα Παρθένων, εκεί γίνεται λόγος για το Νυμφίο Χριστό .Για το λόγο αυτό η Εισαγωγή στη Μ. Εβδομάδα γίνεται με τον Ψαλμό «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός….».Το τροπάριο αυτό ψάλλεται και στις τρείς ημέρες, όπως  και το Εξαποστειλάριο «Το Νυμφώνα Σου βλέπω Σωτήρ μου……».

Δημιουργός των δυο παραπάνω ύμνων είναι ο Ρωμανός ο Μελωδός. Συγγραφέας των κανόνων των τριών πρώτων ημέρων της Μ. Εβδομάδας είναι ο Κοσμάς ο Επίσκοπος Μαιμα πόλη της Φοινίκης. Οι «Κανόνες» αποτελούν τον κορμό των ακολουθιών του όρθρου. Κανόνας σημαίνει το μέτρο, τη βάση και τη σύνδεση .Ο κάθε κανόνας αποτελείται από τον ειρμό και τα τροπάρια. Ο «Ειρμός» είναι λέξη παράγωγη του ρήματος – είρω ,που σημαίνει συνάπτω-συνδέω. Τροπάριο είναι η στροφή. Παράγεται από το ρήμα τρέπομαι, που σημαίνει ακολουθώ.

Ένα από τα ωραιότερα ποιήματα της Μ. Εβδομάδας είναι αυτό του Ρωμανού του Μελωδού, το λεγόμενο «εξαποστειλάριο», διότι ο ποιητής ζητάει από το Χριστό να εξαποστείλει το Πνεύμα το Άγιο προς κάθαρση της ψυχής των Ανθρώπων.

«Το νυμφώνα σου βλέπω, Σωτήρ μου κεκοσμημένον και ένδυμα ουκ έχω, ίνα εισέλθω εν αυτώ. Λάμπρυνον  μου την στολή της ψυχής, φωτοδότα και σώσον με»

Σωτήρα μου Χριστέ, βλέπω την αίθουσα του γάμου στολισμένη και έτοιμη να δεχτεί τους καλεσμένους  αλλά δυστυχώς εγώ δεν έχω την κατάλληλη ενδυμασία να περάσω μέσα. Κύριε, Συ που χορηγείς το φως ,εξαπέστειλε αυτό, κάνε λαμπρή και φωτεινή τη στολή της ψυχής μου και σώσε με.

Χιλιάδες χρόνια πέρασαν από τότε που ο Χριστός βασανίστηκε, σταυρώθηκε  και αναστήθηκε. Άνομα  συνέδρια στήνονται και σήμερα  για να βγάλουν από τη μέση λαούς που αντιστέκονται στη βία την αδικία και την εκμετάλλευση.

Την περίοδο αυτή η ανθρωπότητα δοκιμάζεται. Με αυταπάρνηση  οφείλουμε να αγωνιστούμε έχοντας ακλόνητή την πεποίθηση ότι η αντίσταση μας απέναντι στις δυνάμεις της φθοράς είναι μονόδρομος.

Kαι φέτος με κατάνυξη θα ακούσουμε τους ύμνους της Μεγάλης Εβδομάδας από το σπίτι μας συμβάλλοντας ο καθένας μας στον αγώνα για την επάνοδο στην κανονικότητα με υγεία και αισιοδοξία.

 Οι ύμνοι της Εκκλησίας μας θα μας χαλαρώσουν και θα υπενθυμίσουν ότι μετά από τη Σταύρωση έρχεται η Ανάσταση.

Η δοκιμασία θα ξεπεραστεί με Ενότητα, Αγάπη στο διπλανό, ατομική, συλλογική ευθύνη και πίστη.

ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ

*Ο Στέφανος Γ. Κούτρας είναι Δρ. του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και Προέδρος της Ομοσπονδίας Θεσσαλικών Σωματείων Αττικής «Η ΠΑΝΘΕΣΣΑΛΙΚΗ ΣΤΕΓΗ»




Total
0
Shares
Previous Article
sakellariou 1

Αιμοδοσία στον Παλαμά

Next Article
Κοίμηση της Θεοτόκου Μουζακίου

Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 68 ετών ο Γιώργος Μανίκας