Εκκλησιαστικό Συμβούλιο Αγίου Δημητρίου Οξυάς Καρδίτσας και Δασαρχείο Μουζακίου – Η δικαστική διαμάχη!
Ούτε και ο μεγαλύτερος εχθρός της Οξυάς δεν θα ήθελε να συμβούν όσα αυτό τον καιρό βλέπουμε να συμβαίνουν εκεί στην ακροποταμιά ενός υπό διάλυση χωριού! Προσωπικά, δεν έχω καμία αμφιβολία ότι υπάρχουν ποικίλες μεθοδεύσεις πίσω από την υπόθεση του μύλου της Οξυάς, ένα θέμα με το οποίο είχα ασχοληθεί και πάλι πριν από λίγους μήνες. Όσο, όμως, και να μην το επιθυμεί κανείς, δεν μπορεί να μείνει θεατής και να μην επανέλθει σε μία περίεργη υπόθεση όπου πρόσωπα άδολων προθέσεων σέρνονται στα δικαστήρια, υφίστανται ταλαιπωρίες και οικονομικές αφαιμάξεις, την ίδια, μάλιστα, στιγμή που κατηγορούνται κιόλας ότι εκείνοι ήταν που προέβησαν σε μεθοδεύσεις! Στόχος κάποιων εδώ είναι μόνο τα μέλη του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου του Αγίου Δημητρίου Οξυάς και ο χώρος γύρω από το μύλο; Δεν το νομίζω, αλλά ας αφήσουμε το χρόνο να μας το δείξει πιο καθαρά.
Πώς ξεκίνησε η υπόθεση και πώς φτάσαμε στα σημερινά γεγονότα!
Στην ακροποταμιά της Οξυάς, βλέπει κανείς σήμερα μόνο τα ερείπια ενός νερόμυλου, ο οποίος εγκαταλείφθηκε πριν από 20-25 χρόνια, όταν μετά από μία δυνατή νεροποντή καταστράφηκε ο χώρος υδροληψίας του υδραύλακα που μετέφερε το νερό στη φτερωτή του μύλου. Σήμερα, παρά την – για ποικίλους λόγους – έντονη επιθυμία των κατοίκων για επαναλειτουργία του, δεν υπάρχουν τα απαιτούμενα κονδύλια για την ανακατασκευή του.
Ο μύλος αυτός – και ο περιβάλλων χώρος του – ήταν και είναι ιδιοκτησίας του Ιερού Ναού του Αγίου Δημητρίου (κοινώς, “βακούφιος”), στο κέντρο της Οξυάς, από καταβολής του χωριού, σύμφωνα με τη στοματική παράδοση των κατοίκων του αλλά και τα καταγεγραμμένα στοιχεία που υπάρχουν, όπως θα δούμε πιο κάτω. Βλέποντας το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο ότι – παρά τις εκκλήσεις τους προς τις αρμόδιες Αρχές αλλά και τις δημοσιεύσεις που γίνονταν κατά καιρούς – βοήθεια για ανακατασκευή του μύλου δεν έρχεται από πουθενά, τότε άρχισαν να σκέφτονται πώς θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν μόνοι τους τον περιβάλλοντα χώρο του. Καθάρισαν – στοιχειωδώς αρχικά – το πιο επίπεδο σημείο αυτού του χώρου και συζήτησαν το θέμα ένα πρωινό του Αυγούστου, έχοντας κατά νουν, βέβαια, και τη διαπιστωμένη σκληρή πραγματικότητα ότι το χωριό τους μπήκε σε μιά τροχιά καθοδικής πορείας και αργοσβήνει. Μέσα από την έντονη επιθυμία να δώσουν μία νότα ζωής στη γενέτειρά τους, ξεπήδησε η ιδέα να επενδύουν κάθε χρόνο ένα μικρό ποσό από το φτωχικό τους ταμείο για κάποια μικροέργα και έτσι ξεκίνησε η ….αμαρτωλή δράση τους που οδήγησε στα σημερινά γεγονότα των διώξεών τους – και όχι μόνο!
Χρόνο συν τω χρόνω, έγιναν κάποιες κατασκευές που θα διευκόλυναν τη συνάντηση συγχωριανών, μία συνάντηση η οποία τα επόμενα χρόνια πήρε τη μορφή ενός άτυπου ανταμώματος όλων των Οξυωτών, μία φορά το χρόνο την πρώτη Κυριακή του Αυγούστου, καθώς πλέον έχει διαμορφωθεί ένας θαυμάσιος χώρος για διασκέδαση και αναψυχή εκεί στην ακροποταμιά, κάτω από τα βαθύσκια πλατάνια και την υπέροχη δροσιά τους. Ο μήνας Αύγουστος και η ημέρα της Κυριακής, που διοργανώνεται πάντα αυτή η εκδήλωση, φαίνεται ότι διευκολύνει αρκετά τους απανταχού Οξυώτες, γι’ αυτό και η προσέλευσή τους είναι μεγάλη.
Ακόμα και από το εξωτερικό έρχονται σ’ αυτό το αντάμωμα, καθώς μόνο εδώ μπορούν πλέον να συναντήσουν τους συγχωριανούς, τους φίλους και τους συγγενείς τους. Βέβαια, υπάρχουν και οι αντιδραστικοί αυτού του ανταμώματος, τους οποίους κάποιοι ξέρουν πολύ καλά να τους….αξιοποιούν κατάλληλα, για τους δικούς τους λόγους, αλλά αυτό το θέμα δεν είναι της στιγμής. Ίσως, κάποια άλλη φορά να θεωρηθεί αναγκαίο να το δούμε με μεγαλύτερη προσοχή, ώστε να μην αδικήσουμε κανέναν, αλλά και γιατί έχει αρκετή συνάφεια, νομίζω, με ό,τι συμβαίνει σήμερα σ’ αυτό τον τόπο! Τα ασφαλή κλειδιά των “αποδείξεων”, για οτιδήποτε, συνήθως τα κρατά ο καταλύτης χρόνος!
Πότε άνοιξαν οι ασκοί του….διαόλου!
Οι κατασκευές, που προανέφερα, οι οποίες έγιναν για τις ανάγκες του προαναφερθέντος ανταμώματος, είναι οι εξής: ένα τοιχίο αντιστήριξης του χώρου, μία τσιμεντένια πίστα, ένα μικρό δωμάτιο για τη φύλαξη των παλαιών αντικειμένων του μύλου, αλλά και των κουζινικών και άλλων χρήσιμων για τη συνάντηση υλικών και τουαλέτες. Μέχρις εδώ, όλα καλά, καμία ενόχληση από κανέναν. Μιας, όμως, και έχουμε να κάνουμε με Εκκλησιαστικό Συμβούλιο, ήταν φυσικό να σκεφτούν και για ένα τυπικό, έστω, λατρευτικό μέρος της εκδήλωσης. Έτσι, κατέληξαν στο να χτίσουν και ένα μικρό εκκλησάκι 4Χ5 μ. – μέσα στο βακούφιο πάντα χώρο – κάτι σαν ένα μεγάλο εικονοστάσι, θα μπορούσε κανείς να το χαρακτηρίσει, ώστε να μπορούν οι προσερχόμενοι στην παραπάνω εκδήλωση να ανάψουν και το κερί τους. Ε, τότε ήταν που άνοιξαν οι ασκοί του…διαόλου! ΚΑΤΑΛΗΨΗ δημόσιου χώρου και δασικής έκτασης, κατά την αντίληψη του Δασαρχείου Μουζακίου (άλλως: κατ’ εφαρμογή του νόμου!) και αμέσως κινούνται οι διαδικασίες για διοικητική αποβολή από το χώρο, όπερ σημαίνει – αν η αίτηση του δασαρχείου γίνει δεκτή από το δικαστήριο – και…γκρέμισμα όλων των κατασκευών που με τόσο κόπο, χρόνο και έξοδα έγιναν εκεί στην ακροποταμιά, για χάρη της τοπικής κοινωνίας και του χωριού της Οξυάς!
Και να δείτε – μιας και μιλάμε για ένα υπό διάλυση χωριό – η Οξυά σήμερα δεν έχει πλέον ούτε ένα καφενείο στο Κέντρο της, ούτε καν μία πλατεία όπου θα μπορούν να ανταμώνουν οι συγχωριανοί μεταξύ τους, ενώ οι υπάρχοντες δρόμοι αυτού του χωριού είναι πραγματικοί χωραφόδρομοι! Τι απομένει πλέον, κύριοι – ή αρμόδιοι; Απομένει να γίνουν και άλλες παρόμοιες ενέργειες, ώστε απαυδησμένοι να πάρουν των ομματιών τους όλοι οι κάτοικοι αυτού του τόπου και ν’ απομείνουν εκεί μόνο τα ζωντανά του λόγγου; Αυτό θα ήθελαν κάποιοι; Καλά το έχουμε καταλάβει; Γιατί υπάρχουν και πολλά άλλα συμβάντα που συνηγορούν σ’ αυτό, αλλά δεν είναι ούτε κι αυτά της στιγμής.
” Τους είχαμε προειδοποιήσει….”!
Θέλοντας να έχω στην κατοχή μου όλες τις απαραίτητες πληροφορίες, ώστε να σχηματίσω μία ολοκληρωμένη άποψη για την υπόθεση αυτή, επικοινώνησα με πρόσωπα του Δασαρχείου Μουζακίου και μου είπαν ότι πρόκειται για κατάληψη δασικής έκτασης και γι΄αυτό κινήθηκαν όλες οι εκ του νόμου προβλεπόμενες διαδικασίες. Σε ερώτησή μου αν γνωρίζουν ότι εδώ έχουμε να κάνουμε με ιδιοκτησία ναού που φτάνει πολύ μακριά μέσα στο χρόνο, μου απάντησαν ότι αυτό δεν αποδεικνύεται αν δεν υπάρχουν τα απαιτούμενα στοιχεία. ” Καλέσατε το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο για να σας προσκομίσει τα στοιχεία που το αποδεικνύουν;”, ήταν η επόμενη ερώτησή μου. “Βεβαίως, τους είχαμε προειδοποιήσει ότι όλες οι κατασκευές εκεί συνιστούν κατάληψη δασικής έκτασης!”, μου απάντησαν. “Δηλαδή, αμφισβητείτε ευθέως ότι ο μύλος και ο περιβάλλων χώρος του είναι βακούφιος”; Για μας είναι δημόσιος χώρος! μου είπαν.
Έτσι έχουν τα πράγματα, κύριοι του δασαρχείου; Τους προειδοποιήσατε κι εκείνοι σας αγνόησαν; Τότε θα πρέπει να μπορούν οι υπεύθυνοι του δασαρχείου να μας δείξουν και το έγγραφο αυτής της προειδοποίησης. Αλλά δεν μπορούν, γιατί ποτέ δεν εστάλη επίσημο έγγραφο! Τουλάχιστο, αν αυτό έγινε προφορικά, μπορούν να μας πουν προς ποιο πρόσωπο ή πρόσωπα του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου έγινε η προειδοποίηση αυτή; Δηλαδή, κύριοι του δασαρχείου, δεν προειδοποιήσατε κανέναν ότι τα έργα στο μύλο θεωρείτε ότι είναι παράνομα, δεν είχατε καμία επίσημη επικοινωνία με το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο, ούτε τους καλέσατε να σας προσκομίσουν στοιχεία αν τα εκεί κτίσματα έγιναν μέσα σε ιδιοκτησία του ναού τους, αλλά κινήσατε κατευθείαν τις διαδικασίες για την αποβολή τους από το χώρο! Αυτή δεν ήταν η εξέλιξη της υπόθεσης που σήμερα έχουμε μπροστά μας; Ειλικρινά, το συμπέρασμα, στο οποίο καταλήγω μετά την ενημέρωση που είχα και από το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο, με εκπλήσσει πραγματικά! Πιο κάτω, όμως, ακολουθούν και άλλα που αφήνουν πολλά ερωτηματικά: “Γιατί έγιναν όλα αυτά – ή γιατί δεν έγιναν άλλα – πριν καταλήξει η υπόθεση στα δικαστήρια; Υπήρχε κάτι στο πίσω μέρος του μυαλού κάποιων, ή μήπως υπήρξαν και έξωθεν παρεμβάσεις, ώστε τα πράγματα να έχουν αυτή την εξέλιξη”; Ας δούμε, όμως, και τη συνέχεια, πριν κάνουμε οποιαδήποτε αναφορά στα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι ο μύλος και ο περιβάλλων χώρος του είναι ιδιοκτησία του Αγίου Δημητρίου.
Υποψίες εγείρονται από την κατάθεση του υπαλλήλου του δασαρχείου!
Πολύ κοντά στο προαναφερθέν εκκλησάκι, υπάρχουν μερικές καρυδιές, οι οποίες κατά την άποψη, που μας παρουσιάζει το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο, βρίσκονται μέσα στον περιβάλλοντα χώρο του μύλου – όπως πιο πέρα υπάρχουν, επίσης, τα μαντάνια, η νεροτριβή και μία βρύση. Για τις καρυδιές αυτές, ο υπάλληλος (δασονόμος) του Δασαρχείου Μουζακίου, που κατέθεσε στο Πρωτοδικείο Καρδίτσας πριν από μερικές μέρες, είπε ότι κατά τη δική του “επιστημονική” εκτίμηση, η οποία στηρίζεται στο πάχος του κορμού τους, οι καρυδιές αυτές φυτεύθηκαν εκεί όχι πριν από 15 ή το πολύ 20 χρόνια, θέλοντας να υπονοήσει ότι, λίγο πριν από την έναρξη των εργασιών για τις προαναφερθείσες κατασκευές στο μύλο, το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο είχε μεθοδεύσει και τη φύτευση αυτών των καρυδιών, ώστε να χρησιμοποιηθούν ως απόδειξη ότι ο χώρος αυτός είναι της ιδιοκτησίας του Ιερού Ναού τους, δηλαδή, βακούφιος! Άρα, και σ’ αυτό το σημείο υπήρξε κατάληψη δασικής έκτασης! Αν είναι δυνατόν! Οι καρυδιές αυτές – κι αυτό το γνωρίζουν πάρα πολλοί Οξυώτες, όπως και ο ίδιος – φυτεύθηκαν εκεί πριν από τουλάχιστον 40 χρόνια, από τον τότε κοινοτικό σύμβουλο της Οξυάς Θωμά Χρήστου Μπλέτσα! Αν ο κορμός τους δείχνει ακόμα αρκετά λεπτός, αυτό έγινε γιατί ποτέ δεν τις φρόντισε κανείς, ποτέ δεν ποτίστηκαν και γι’ αυτό παρέμειναν κάπως ατροφικές. Μάλιστα, στη θέση αυτών των καρυδιών, όπως μου είπαν αρκετοί Οξυώτες, παλαιότερα υπήρχαν άλλες πολύ πιο μεγάλες, οι οποίες κάποια χρονιά κόπηκαν γιατί είχαν προσβληθεί από ασθένεια. Επ’ αυτού, όμως, θα μπορούσε κάποιος να κάνει και την εξής σκέψη: Πόση αξιοπιστία, άραγε, θα μπορούσε να έχει η επιστημονική, όπως είπε, εκτίμηση ενός υπαλλήλου, εκτίμηση που έχει ως αντικείμενό της περιουσιακό στοιχείο ενός αντίδικου της Υπηρεσίας του και της οποίας εκτίμησης το συμπέρασμα θα ήταν επιβαρυντικό για το υπηρεσιακό του συμφέρον; Είναι δυνατόν αυτός ο υπάλληλος να μη μεροληπτήσει υπέρ της Υπηρεσίας του; Για σιγά, ρε, παιδιά! Γιάννης κερνάει, Γιάννης πίνει, τουλάχιστο για την εποχή μας δεν ταιριάζει! Mας….βλέπουν, δεν το καταλαβαίνετε;
Σε μία Μελέτη, επίσης, που σχηματίστηκε από υπάλληλο του δασαρχείου – και κατατέθηκε στο Πρωτοδικείο – παραλείφθηκαν κάποιες από τις προαναφερθείσες και προϋπάρχουσες των τελευταίων κτισμάτων κατασκευές, οι οποίες βρίσκονταν, εδώ και πάρα πολλά χρόνια, μέσα στον περιβάλλοντα βακούφιο χώρο του μύλου. Το “γιατί παραλείφθηκαν” είναι κι αυτό ένα άλλο εύλογο ερώτημα. Μήπως για να μην λειτουργήσουν αυτές οι κατασκευές ως αποδεικτικά στοιχεία ότι ο περιβάλλων χώρος του μύλου είναι αρκετά διευρυμένος;
Το δασαρχείο δεν τους έδωσε έγκριση για νομιμοποίηση των κτισμάτων!
Η έκδοση άδειας, για τη νομιμοποίηση των νέων κτισμάτων στον περιβάλλοντα χώρο του μύλου, είναι ένα πολεοδομικής φύσεως θέμα, ωστόσο για την έκδοση αυτής της άδειας απαιτείται, πρωτίστως, η έγκριση από το Δασαρχείο Μουζακίου ότι τα κτίσματα αυτά δεν βρίσκονται μέσα σε δημόσιο χώρο, καθώς τα όρια της ιδιοκτησίας του Αγίου Δημητρίου στο μύλο δεν αποτυπώνονται ακόμα στο Κτηματολόγιο, άρα, δεν είναι ακόμα με ακρίβεια καθορισμένα. Τώρα ξεκίνησε αυτή η προσπάθεια της κτηματογράφησης αυτού του χώρου από το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο. Να, λοιπόν, πού “κολλάει” και η κατάθεση του υπαλλήλου για τις καρυδιές που προανέφερα! Την έγκριση αυτή αρνείται ακόμα σήμερα να τη δώσει το Δασαρχείο Μουζακίου. Λέτε γι’ αυτό να μην έσπευσε η Υπηρεσία αυτή να προειδοποιήσει επίσημα το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο ότι οι κατασκευές του στο μύλο συνιστούν – κατά τη δική της εκτίμηση – κατάληψη δασικής έκτασης;
Γιατί, αν είχε προηγηθεί η επίσημη αυτή προειδοποίηση, η υπόθεσή μας θα είχε άλλη εξέλιξη στη συνέχεια. Σ’ αυτή την περίπτωση, θα ήταν πλέον το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο εκείνο που θα κινούσε τις νόμιμες διαδικασίες για να αποδείξει, με τα στοιχεία που έχει στην κατοχή του, ότι ο μύλος και ο περιβάλλων χώρος του, όπου και τα νεόδμητα κτίσματα, είναι της ιδιοκτησίας του Ναού του Αγίου Δημητρίου! Τότε, ούτε διώξεις θα υπήρχαν, αλλά ούτε και ο κίνδυνος να μπλέξει η υπόθεση μέσα στα γρανάζια της γνωστής στη χώρα μας γραφειοκρατικής γάγγραινας, μία εμπλοκή από την οποία είναι πιθανό να δοθεί μία διαστρεβλωμένη εικόνα της πραγματικότητας στις δικαστικές Αρχές και να χαθεί το δίκαιο της υπόθεσης για το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο! Αν είναι σωστά συγκροτημένη η εκτίμησή μου αυτή – και πιστεύω ότι είναι – για το πώς εξελίχτηκε η υπόθεση του μύλου στην Οξυά, τότε διαπιστώνω ότι παίζεται μπροστά στα μάτια όλων μας – και όχι μόνο αυτών των ανθρώπων που σέρνονται άδικα στα δικαστήρια – ένα θέατρο του παραλόγου! Τους την είχαν “στημένη”, κατά το κοινώς λεγόμενο; “Πού θα πάτε, από εδώ θα περάσετε!”, ήταν η σκέψη που έκαναν κάποιοι; Δηλαδή, ενέδρα υπηρεσιακή;
Γιατί, όμως; αν πούμε ότι ευσταθεί αυτός ο συλλογισμός μου. Ποιοι και τι είχαν να κερδίσουν από μία άδικη απόφαση για το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο και το Ναό του Αγίου Δημητρίου; Ποιοι θα κέρδιζαν και τι; αν, για παράδειγμα, γκρεμίζονταν – Θεός φυλάξοι! – όλα τα κτίσματα εκεί στο μύλο και αυξανόταν για μερικές δεκάδες τετραγωνικά μέτρα η….δημόσια περιουσία και παραδινόταν αυτός ο υπέροχος χώρος των εκδηλώσεων στα αγρίμια του βουνού και όχι στους κατοίκους της Οξυάς; Ειλικρινά, μου είναι πολύ δύσκολο να το πιστέψω, αλλά όσες φορές κι αν εξετάσω εξ αρχής την εξέλιξη αυτής της υπόθεσης, στο ίδιο συμπέρασμα καταλήγω: Ότι υπήρξαν μεθοδεύσεις, αλλά όχι, πάντως, από την πλευρά του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου!
Και για να μην δοθεί προς τους αναγνώστες η εντύπωση ότι προσπαθώ να περάσω στον κόσμο την άποψη ότι ένας κρατικός λειτουργός μπορεί να είναι ανεύθυνος και να διαθέτει ελαστική συνείδηση απέναντι στους νόμους και σ’ αυτό που ετάχθη να υπηρετεί, σας λέω το εξής, ώστε να μην αδικήσω και τις πραγματικές μου προθέσεις: Ακριβώς το αντίθετο θέλω να πω. Η υπευθυνότητα ενός υπαλλήλου στα υπηρεσιακά του καθήκοντα μπορεί να συνυπάρξει με μία δίκαιη στάση απέναντι στον πολίτη και την τοπική κοινωνία. Τι θα σήμαινε αν στην περίπτωσή μας ο υπάλληλος του δασαρχείου κατέθετε στο Πρωτοδικείο Καρδίτσας ότι οι προαναφερόμενες καρυδιές φαίνεται να βρίσκονται μέσα στον περιβάλλοντα χώρο του μύλου, όπως το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο υποστηρίζει; Θα ήταν επίορκος ή θα….έχανε η Βενετιά βελόνι; Τίποτε από αυτά. Πολύ απλά: Θα έλεγε την αλήθεια και δεν θα έδινε προς το δικαστήριο μία στρεβλή εικόνα της πραγματικότητας, ενώ ταυτόχρονα θα βοηθούσε ένα υπό διάλυση χωριό να έχουν οι κάτοικοί του τη δυνατότητα να ανταμώνουν μια φορά το χρόνο στο χώρο που το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο με δική του αξιομίμητη πρωτοβουλία διαμόρφωσε. Τότε θα ήταν μάλλον επαινετική και η στάση του υπαλλήλου απέναντι στην ίδια την αλήθεια παρά αξιοκατάκριτη!
Αντ’ αυτού, όμως, τι έχουμε εδώ; Έχουμε εφαρμογή της παροιμίας:”Ακριβοί στα πίτουρα και φθηνοί στ’ αλεύρι”! Έχουμε μία επιχείρηση απόκρυψης της αλήθειας, που πηγάζει όχι από υπευθυνότητα προς το καθήκον, αλλά μάλλον από κάποιες αγνώστων κινήτρων προς στιγμήν σκόπιμες ενέργειες και μεθοδεύσεις. Μέσα από ένα τέτοιο κλίμα δρομολογήθηκαν και οι εξελίξεις που σήμερα έχουμε μπροστά μας εκεί στο μύλο της Οξυάς, εξελίξεις που προκύπτουν μόνο όταν η αλήθεια, οι σωστές ιδέες και οι αξιέπαινες ενέργειες αλέθονται μαζί με τα….σκύβαλα μέσα στο “μύλο”της χαοτικής πραγματικότητας του σημερινού μας κόσμου! Και σ’ αυτή την πραγματικότητα έχει μερίδιο ευθύνης και ο καθένας από μας, είτε ως πολίτες είτε ως θεσμοί και Υπηρεσίες!
Στοιχεία ότι ο μύλος καi ο χώρος του είναι περιουσία του ναού!
Ότι ο μύλος της Οξυάς είναι περιουσία του Ιερού Ναού του Αγίου Δημητρίου, προκύπτει από στοιχεία που έρχονται από πολύ μακριά μέσα στο χρόνο. Σχεδόν από την εποχή της συστάσεως του χωριού επί τουρκοκρατίας – του σημερινού κεντρικού χωριού της Οξυάς, δηλαδή, του Επάνω χωριού όπως έλεγαν το τότε Σιάμου (σε αντιδιαστολή με το Κάτω πρώτο χωριό – το Αϊλίτσι – που ήταν το σημερινό Παλαιοχώρι). Και, φυσικά, δεν πρόκειται εδώ για έναν βακούφιο χώρο που παραχωρήθηκε προς το ναό με σουλτανικό φιρμάνι ή από κάποιον ιδιώτη, όπως συνέβη σε διάφορες μονές με αρκετά μεγάλη περιουσία. Εδώ πρόκειται για έναν χώρο λίγων δεκάδων τετραγωνικών μέτρων, που έγινε περιουσία του παραπάνω ναού, όταν, αμέσως μετά τη σύσταση του χωριού και την κατασκευή του, ο ναός αυτός – από ευαισθησία απέναντι στις δυσκολίες της μικρής κοινότητάς τους και ενεργώντας παράλληλα με την Τοπική Αυτοδιοίκηση – κατασκεύασε ο ίδιος το μύλο, προκειμένου να καλύψει τις αλεστικές ανάγκες των κατοίκων του χωριού, σε εποχές που ούτε κράτος λειτουργούσε, ούτε νόμοι υπήρχαν. Ο ρόλος, επομένως, αυτού του μύλου τότε είχε καθαρά κοινωνικό χαρακτήρα και όχι κερδοσκοπικό.
Παράλληλα, ασφαλώς, με το μύλο – και προϊόντος του χρόνου – ο ναός έκανε δικό του και κάποιο χώρο γύρω από το μύλο, έναν χώρο που χρειαζόταν περισσότερο για τη λειτουργία του μύλου εκείνη την εποχή – για να σταματούν τα ζώα, με τα οποία μετέφεραν εκεί τα γεννήματά τους οι κάτοικοι – παρά για εκμετάλλευσή του από το ναό. Αυτά ως εισαγωγή και για να ξέρουμε περί τίνος πρόκειται, μιας και οι προκαταλήψεις που υπάρχουν γύρω από το θέμα των βακούφιων κτημάτων αγγίζουν πολλές φορές τα όρια της ….δεισιδαιμονίας, για να μην πω και της ανοησίας, ως προς το ρόλο της εκκλησίας στη χώρα μας. Άλλο πράγμα είναι το να καυτηριάζει κανείς την εκμετάλλευση και τις ασύδοτες καταστάσεις και εντελώς διαφορετικό το να παραποιούν συνειδητά κάποιοι την ιστορική αλήθεια ή γιατί διακατέχονται από προκατάληψη, άγνοια και φανατισμούς.
Έχοντας μπροστά μας αυτή την πραγματικότητα, σε ό,τι αφορά τον τρόπο που αυτός ο μύλος και ο περιβάλλων χώρος του έγιναν περιουσία του Ιερού Ναού του Αγίου Δημητρίου, ήταν φυσικό επόμενο να μην υπάρχουν τίτλοι κυριότητας αυτού του βακουφίου. Υπάρχουν, όμως, γραπτά στοιχεία και μαρτυρίες ότι ο μύλος αυτός ανήκε ανέκαθεν στον παραπάνω ναό. Τα παραπάνω στοιχεία για την ιστορία του μύλου, η στοματική παράδοση των κατοίκων του χωριού τα διέσωσε. Τα άκουσα ο ίδιος από τους γεροντότερους, όταν συγκέντρωνα το υλικό για τη συγγραφή του σχετικού με την Ιστορία και την παράδοση του χωριού της Οξυάς βιβλίου μου, χωρίς, ωστόσο, να τα καταγράψω όλα με κάθε λεπτομέρεια, για τους λόγους που αναφέρω πιο κάτω.
Το πρώτο γραπτό στοιχείο, που δείχνει ότι τότε ο μύλος αυτός λειτουργούσε ήδη στο χωριό της Οξυάς, μας πάει πίσω στο 15ο αιώνα. Αναφέρεται σε ένα φορολογικό κατάστιχο (ΜΜ10) του 1454 μ.Χ. που είναι καταγεγραμμένο στο βιβλίο του επίσης Οξυώτη συναδέλφου Γιάννη Γκέκα: “Οξυά Καρδίτσας – Προσέγγιση στην Ιστορία της”, έκδοσης του ιδίου, 2013, σελίδα 238. Κάτοχος σήμερα αυτού του επίσημου εγγράφου του Οθωμανικού κράτους είναι ο ίδιος ο συγγραφέας του βιβλίου. Έχοντας ως δεδομένο, από τις δικές μου πια έρευνες για τη συγγραφή του δικού μου βιβλίου όπως είπα, που προηγήθηκε εκείνου του Γιάννη: “Ιστορία και παράδοση της Οξυάς Καρδίτσας και της περιοχής των Αγράφων”, αυτοέκδοση του 1995, ότι το χωριό της Οξυάς συστάθηκε γύρω στα 1.400 μ.Χ., τότε μπορούμε να συμπεράνουμε ότι ο παραπάνω μύλος θα πρέπει να κατασκευάστηκε και ξεκίνησε τη λειτουργία του κάπου εκεί γύρω στα 1.420 με 1.430 μ. Χ.! Στο βιβλίο του γράφοντος, όπως προείπα, αναφέρω απλώς, στη σελίδα 94, ότι ο μύλος αυτός ήταν ανέκαθεν βακούφιος και της ιδιοκτησίας του παραπάνω ναού, αλλά χωρίς περισσότερα στοιχεία και αναλύσεις, προκειμένου να μην ξεφύγει το βιβλίο μου το εύρος ενός ορίου σελίδων που θα δυσκόλευε την απόφασή μου για την αυτοέκδοσή του. Αν θα κατέγραφα περισσότερα στοιχεία γι’ αυτό το μύλο, τότε θα έπρεπε να κάνω το ίδιο και για τους άλλους τρεις μύλους που λειτούργησαν κατά καιρούς στο χωριό της Οξυάς. Επίσης, για να μην υπάρξει παρανόηση – ή και επίτηδες παραποίηση, ως συνήθως – των γραφομένων μου, στην ίδια όπως πιο πάνω σελίδα 94, ότι ο μύλος είναι των αρχών του 20ού αι., εδώ αναφέρομαι στο κτίριο και όχι στο χρόνο της αρχικής κατασκευής του. Ευνόητο ότι το κτίριο αυτού του μύλου ανακαινίστηκε και άλλες φορές μέσα στο χρόνο από τον Ιερό Ναό του Αγίου Δημητρίου, από την εποχή της πρώτης κατασκευής του, πιθανότατα με τη συνδρομή των ίδιων των κατοίκων του χωριού.
Νομιμοποίηση αυτού του βακουφίου!
Από τις πηγές, στις οποίες έχω ανατρέξει, διαπιστώνω ότι αυτού του είδους οι βακούφιες ιδιοκτησίες των ορθόδοξων ναών ή μονών, που συστάθηκαν επί τουρκοκρατίας, αναγνωρίστηκαν ως νόμιμα κεκτημένες περιουσίες, με το νόμο 2508/1920, έστω και αν η αρχική τους προέλευση έπασχε από πλευράς τίτλων κυριότητας. (Πηγή: Διπλωματική Μελέτη της Ελένης Σαμουρκασίδου, Σεπτέμβριος 2007, με επιβλέποντα καθηγητή τον Κ. Λαλένη, του πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Τμήμα Μηχανικών).
Τα νεότερα χρόνια – Μισθωτήριο συμβόλαιο!
Στα επίσημα βιβλία, που τηρεί ο Ιερός Ναός του Αγίου Δημητρίου Οξυάς, υπάρχει ένα μισθωτήριο συμβόλαιο του μύλου, του έτους 1949, ένα έγγραφο που έχει κατατεθεί ήδη στο Πρωτοδικείο Καρδίτσας, όπως μου είπαν. Η απουσία και άλλων συμβολαίων, για τα προηγούμενα ή και τα μετέπειτα χρόνια, σημαίνει, είτε ότι τα έγγραφα αυτά καταστράφηκαν μέσα στη “φωτιά” των πολέμων – και τούτο κυρίως για τα προηγούμενα χρόνια – είτε η ενοικίαση γινόταν προφορικά κατά τα κρατούντα ήθη της εποχής τους “καλή τη πίστει” και σύμφωνα με αυτό που ακόμα και σήμερα η τοπική μας κοινωνία λέει: “Ο λόγος μου συμβόλαιο”! Τι χρείαν, όμως, έχουμε και άλλων συμβολαίων; Το ένα και μοναδικό, που διασώθηκε, είναι υπεραρκετό για να κλείσει αρκετά από τα στόματα των κακοπροαίρετων, που δυστυχώς όλο και πληθαίνουν στην εποχή μας!
Τέλος, όπως έχω γράψει και στην προηγούμενη δημοσίευσή μου, ο μύλος αυτός ενοικιαζόταν πάντα τις τελευταίες δεκαετίες από την οικογένεια Βάιου Γκαραβέλα και τους απογόνους του – από το συνοικισμό των Παλιάμπελων της Οξυάς – εξ ου και η ονομασία του “Μύλος του Γκαραβέλα”.
Ε Π Ι Λ Ο Γ Ο Σ
Αυτό είναι το ιστορικό της διαμάχης – πραγματικής ή τεχνητής; ο καθένας ας βγάλει τα συμπεράσματά του – μεταξύ του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου Αγίου Δημητρίου Οξυάς και του Δασαρχείου Μουζακίου. Τελικά, τι μας λένε κάποιοι; Να ξεχάσουμε και την ίδια την Ιστορία αυτού του τόπου ή να την αποκρύψουμε, προκειμένου να λειτουργούμε μόνο με “επιστημονικά” δεδομένα; Να ξεχάσουμε την πορεία, που διέγραψε ένας τόπος από συστάσεώς του, άρα, και την κοινή πορεία ενός μύλου, όπου αυτός ο ερειπιώνας σήμερα εκεί στην ακροποταμιά της Οξυάς; Ή μήπως θα πρέπει να ξεχάσουμε και τον τρόπο που λειτουργούσαν, σε παλαιότερες εποχές, οι μικρές εκείνες κοινωνίες και να κατηγορήσουμε τους τότε ιθύνοντες αυτών των κοινοτήτων, γιατί δεν προνόησαν να αφήσουν για τους επόμενους περισσότερα αποδεικτικά στοιχεία για τις εκάστοτε οικονομικές και άλλες συναλλαγές τους, που θα ήταν χρήσιμα για τη δική μας σημερινή εποχή, όπου αμφισβητούνται ακόμα και τα αυτονόητα που δεν χρειάζονται περαιτέρω αποδείξεις;
Να, γιατί φτάσαμε σήμερα σ’ αυτή την κατάντια: Αντί να δώσουν κάποιοι χείρα βοήθειας σε ένα υπό διάλυση χωριό, σπεύδουν να του δώσουν, τόσο αβασάνιστα, τη χαριστική βολή! Μπράβο μας! Η αλήθεια, κύριοι, δεν αποδεικνύεται μόνο με γραπτά ντοκουμέντα – μακάρι να υπήρχαν για κάθε περίπτωση, αν δεν τα εξαφάνισαν κι αυτά επίτηδες κάποιοι – αλλά ζυγίζεται και από τις εκάστοτε προθέσεις και την ποιότητα της συνείδησης που διαθέτει ο καθένας από μας. Για την Ακρόπολη των Αθηνών υπάρχουν, άραγε, τίτλοι κυριότητας; Αν δεν υπάρχουν, τότε ο κίνδυνος είναι μεγάλος! Γιατί; Για σκεφτείτε να ακούγαμε τον πάντα….καλοπροαίρετο γείτονά μας, τον Ερντογάν, να λέει ότι τον Παρθενώνα τον έκτισαν οι Τούρκοι; Πόση δόση αλήθειας θα είχε αυτός ο ισχυρισμός; Ε, άλλη τόση αλήθεια έχει και ο ισχυρισμός κάποιων ότι ο περιβάλλων χώρος εκεί στο μύλο της Οξυάς είναι ΔΑΣΙΚΗ ΕΚΤΑΣΗ ΚΑΙ ΟΧΙ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΟΞΥΑΣ!
Δημοσιευμένο άρθρο του δασκάλου-συγγραφέα Γιώργου Η. Πάττα με α/α 102 στο http://ofigousiotis.blogspot.com
