Τσίγκας Μουζάκι Καρδίτσας

Δρ Γεώργιος Μούρτος: Ο Θουκυδίδης εξηγεί και ο Πλάτων επιβεβαιώνει τη «σύγκλιση των άκρων»: Ερντογάν και Τσίπρας

georios mourtos kathigitis

Δρ Γεώργιος Μούρτος: Ο Θουκυδίδης εξηγεί και ο Πλάτων επιβεβαιώνει τη «σύγκλιση των άκρων»: Ερντογάν και Τσίπρας

Δρ Γεώργιος Μούρτος

Επίτιμος καθηγητής Στρατηγικής Πανεπιστημίου Plymouth-ΗΒ

e-mail: mourtos15@gmail.com


Η ζωή βρίθει αντιφάσεων. Και η πολιτική υπερχειλίζει από αντιφάσεις. Μια τέτοια είναι η «συριζοποίηση» του μοναδικού νομού στην Ελλάδα, στην ακριτική Θράκη, ως αποτέλεσμα έντονης επιρροής του Ερντογάν, όπως καταμαρτυρείται από τοπικά κομματικά στελέχη και καταγράφηκε στις τελευταίες εκλογές (βλ. εκτενές άρθρο, https://www.lifo.gr/stiles/optiki-gonia/pos-i-toyrkia-epembainei-stis-ellinikes-ekloges-me-doloma-meionotiko). Πώς εξηγείται αυτή η σύγκλιση των άκρων: από τη μια, του σοσιαλιστή, διεθνιστή, ουδετερόθρησκου, φιλειρηνιστή και αγαπολόγου Τσίπρα και, από την άλλη, του νεοφιλελεύθερου, σοβινιστή και δη ισλαμο-σοβινιστή, θρησκευόμενου και στρατοκράτη Ερντογάν; Την απάντηση μας τη δίνει ο Θουκυδίδης και τον επιβεβαιώνει ο Πλάτων.

Η διαχρονική και οικουμενική απήχηση της θουκυδίδειας σκέψης οφείλεται στην ανεξίτηλη αξία της τριάδας που τη χαρακτηρίζει: πατριωτισμός-ισχύς-κριτική σκέψη. Η ισχύς έχει δύο διαστάσεις –σκληρή/στρατιωτική και ήπια/πολιτισμική-, και η κριτική σκέψη την πατρώα παιδεία. Ο βαθμός υιοθέτησης των δύο αυτών γνωρισμάτων είναι ο πιο αξιόπιστος δείκτης πατριωτισμού, όπως εξηγείται στον «Επιτάφιο» του Περικλέους. Η έλλειψη, εν όλω ή εν μέρει, των τριών αυτών στοιχείων ισοδυναμεί με αδυναμία ισχύος και επιρροής.

Ο Ερντογάν είναι ένας οξυδερκής θουκυδίδειος, γι’ αυτό παραμένει ο αδιαφιλονίκητος ηγέτης της χώρας του για 21 και πλέον χρόνια. Στον αντίποδα, ο αντι-θουκυδίδειος Τσίπρας, η πυγολαμπίδα, κατά τα φαινόμενα, της πολιτικής στην Ελλάδα.

Η ορθότητα της θουκυδίδειας σκέψης επιβεβαιώνεται από την εξίσου διαχρονική και οικουμενική σκέψη του Πλάτωνα. Ο Πλάτων προτάσσει την έννοια του «θυμού» που καλύπτει όλη την έκταση της ψυχής του ανθρώπου και κατευθύνει τις ενέργειές του. Όταν ο άνθρωπος προτάσσει ευγενείς, ηθικές και πάτριες επιδιώξεις, όπως είναι ο σεβασμός στη θρησκεία, στην ιστορία, στον πολιτισμό και στην ταυτότητά του, στο ωραίο, το ευγενές και το αρχαιοελληνικό «καλὸν κἀγαθόν», τότε ομιλούμε για «ισοθυμία», που τον εξυψώνει πνευματικά και τον οδηγεί σε μεγαλουργήματα. Όταν υποβαθμίζονται ή ακυρώνονται τα χαρακτηριστικά της ισοθυμίας με την ενοχοποίηση του πατριωτισμού, με την ασχήμια –ενδυματολογική, οικιστική, λεκτική-, την αργολογία, την έπαρση και το «εγώ», την εκφραστική πενία, την πρόταξη της υλικής ευμάρειας και την ηθική κενότητα, ομιλούμε για τη «μεγαλοθυμία», που οδηγεί σε παρακμιακή τροχιά.

Με πλατωνικούς όρους, χωρίς φυσικά να κυριολεκτούμε, ο Ερντογάν «ισοθυμεί» και ο Τσίπρας «μεγαλοθυμεί». Ιδού τα αίτια της ακμής του πρώτου και της παρακμής του δεύτερου.

Η διαχρονικότητα της πλατωνικής σκέψης επιβεβαιώνεται από έναν κορυφαίο ακαδημαϊκό, με στέρεη κλασική παιδεία, τον Αμερικανό διεθνολόγο Φράνσις Φουκουγιάμα και αποτυπώνεται στο βιβλίο του Identity (London: Profile Books 2018. Ελλ. έκδ.: Ταυτότητα. Η απαίτηση για αξιοπρέπεια και η πολιτική της μνησικακίας, μτφ. Στ. Γαβαλάς, Αθήνα: Ροπή 2020). Όταν η εξουσία ευνοεί πολιτικές ενίσχυσης της «ταυτότητας» του πολίτη και, κατά την έκφραση του συρμού, τον νατιβισμό (από το native=αυτόχθων), όπως κάνει ο Ερντογάν, ο λαός επιδοκιμάζει και ακολουθεί. Γι’ αυτό, στην Τουρκία του Ερντογάν, η εθνική ταυτότητα νίκησε την εξαθλίωση, αγγλιστί “Nationalist Identity Politics Wins Out Over Misery”, όπως τιτλοφορήθηκε άρθρο του Τούρκου παλαίμαχου δημοσιογράφου, Burak Bekdil, στο Gatestone Institute (23-05-2023). Στον αντίποδα είναι ο αντινατιβιστής Τσίπρας, ο οποίος αντιμάχεται την «ταυτότητα» με κορωνίδα της πολιτικής του τις «Πρέσπες», εξ ου και η εκλογική καθίζηση του κόμματός του βόρεια των Τεμπών και η υποχώρησή του πανελλαδικά.

Με συμβατικούς όρους, όπως συνηθίζεται στη μεταπρατική Ελλάδα, η εξήγηση της σύγκλισης Ερντογάν-Τσίπρα στη Θράκη δεν είναι δυνατή, αφού πρόκειται περί δύο αντιθέτων. Ας ξεκινήσουμε από μια εκλογική ερμηνεία του φαινομένου. Το Εργατικό Κόμμα Τουρκίας, δηλαδή ο τουρκικός ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ μαζί, έλαβε μόλις 1.8% στις τελευταίες εκλογές. Το κόμμα αυτό είναι σοσιαλιστικό αλλά όχι και αντινατιβιστικό. Όπερ μεθερμηνευόμενο σημαίνει πως ολόκληρο το φάσμα του πολιτικού σώματος της Τουρκίας, με πιθανή εξαίρεση το 8% που αντιστοιχεί στο Κουρδικό Κόμμα, κυμαίνεται σε επίπεδα ανυποχώρητου μεγα-σοβινισμού. Γι’ αυτό στη νατιβιστική Τουρκία κυριαρχεί διαχρονικά μόνο μία σχολή σκέψης στην εξωτερική πολιτική, που αποδίδεται αγγλιστί “win-lose”, δηλαδή, του απόλυτου κέρδους. Κουμπαριές, διμερείς ελληνοτουρκικοί και διακοινοτικοί «διάλογοι», «συριζοποίηση/ερντογανοποίηση» της Ροδόπης, συνυποσχετικά, διπλωματία των σεισμών, διεθνής νομιμότητα και διεθνές δίκαιο αποτελούν τα μέσα όχι επίλυσης ζητημάτων αλλά επιβολής του τουρκικού αλυτρωτισμού, διότι η παραμικρή απόκλιση, ο πιο ανώδυνος συμβιβασμός, εκλαμβάνεται από όλο το πολιτικό σύστημα της Τουρκίας ως «προδοσία».

ΥΓ1 Το ΚΚΕ αδυνατεί να ισορροπήσει τα στοιχεία του «θυμού», λόγω εγγενών-δογματικών αγκυλώσεων, γι’ αυτό παραμένει καθηλωμένο μονίμως σε μονοψήφιους αριθμούς αποδοχής. Τα ελιτίστικα «βαρίδια» που φέρει (γραφειοκράτες/επαγγελματίες και άεργοι κομματικοί, καθώς και διανοούμενοι ιδεολόγοι –άλλοις λόγοις, η νομενκλατούρα), διογκώνουν τα στοιχεία της μεγαλοθυμίας και το απομακρύνουν από το αριστοτελικόν «μέσον», ήτοι τον απλό πολίτη που μεγαλουργεί μόνο σε καταστάσεις ισοθυμίας.

ΥΓ2 Η Νέα Δημοκρατία ακροβατεί μεταξύ των δύο γνωρισμάτων της πλατωνικής δυάδας του θυμού. Όταν η ισοθυμία αχνοφαίνεται στους κόλπους της, το κόμμα καταγράφει ανοδική εκλογική πορεία. Ωστόσο, έχει και αυτή τα βαρίδια της, που δεν της επιτρέπουν να αιωρηθεί επί μακρόν. Οι δυνάμεις της μεγαλοθυμίας στους κόλπους της είναι πανίσχυρες και καραδοκούν, για να επιβάλλουν, εκτός των άλλων, τις δικές τους «Πρέσπες», του «Αιγαίου». Εάν επικρατήσουν, το κόμμα νομοτελειακά θα ακολουθήσει την καθοδική τροχιά του ΣΥΡΙΖΑ, και το οδυνηρότερο, θα προστεθεί μια νέα εθνική διαίρεση: Οι «Πρέσπες» έφεραν τον διαχωρισμό βόρειας και νότιας Ελλάδας, και οι «Πρέσπες του Αιγαίου» θα φέρουν τον διαχωρισμό αιγαιακής και ηπειρωτικής Ελλάδας. Ήδη το θεώρημα η «Κύπρος κείται μακράν» έχει διαιρέσει τον κρατικό ελληνισμό. Ίσως, “Finis Graeciae” να μην είναι και τόσο απλή ιδεοληψία ενός ευφάνταστου ακαδημαϊκού, όπως του Χρήστου Γιανναρά που την πρωτοδιατύπωσε!

ΥΓ3 Το ξεπέταγμα των πολιτικών «νεογνών», ΝΙΚΗ και ΠΛΕΥΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, οφείλεται στο γεγονός ότι οι δυνάμεις ισοθυμίας υπερτερούν στους κόλπους τους, με κυρίαρχο στοιχείο την ταυτότητα (η οποία δεν είναι μόνο θρησκευτική), ή άλλως τις «ρίζες», όπως αποδόθηκε από τη διακεκριμένη Γαλλο-εβραία φιλόσοφο, με κλασική παιδεία, Simon Weil, στο βιβλίο της Ανάγκη για ρίζες. Μια διακήρυξη καθηκόντων απέναντι στον άνθρωπο και στην κοινωνία (Αθήνα: Κέδρος 2014). Οι όποιες άλλες ερμηνείες, από οπουδήποτε και αν προέρχονται, ισοδυναμούν με οιμωγές των δυνάμεων μεγαλοθυμίας!

Και μια μικρή υποσημείωση στα προαναφερόμενα. Στην Ελλάδα, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει παράδοση «θρησκευτικών» κομμάτων, εν αντιθέσει με όλες τις χώρες της πεφωτισμένης Εσπερίας, που κυριαρχούν τα Χριστιανοδημοκρατικά κυβερνητικά κόμματα. Στην Αγγλία (Η.Β.), ο βασιλιάς είναι επικεφαλής της Αγγλικανικής Εκκλησίας και τα μέλη της Ιεραρχίας της Εκκλησίας είναι μέλη της Βουλής των Λόρδων με ενεργό πολιτικό ρόλο. Ενεργό πολιτικό ρόλο παίζουν υπερσυντηρητικά θρησκευτικά κόμματα στο Ισραήλ που συμμετέχουν σε κυβερνητικούς συνασπισμούς, ενώ στην Τουρκία ο εκάστοτε πρόεδρος (παλαιότερα, πρωθυπουργός) της χώρας είναι οιονεί επικεφαλής του επίσημου σουνιτικού ισλάμ, αφού υπάγεται στη δικαιοδοσία του, γι’ αυτό το τουρκικό ισλάμ, εν αντιθέσει με το αραβικό, είναι ισλαμοεθνικιστικό και δρα ως ο ισχυρός βραχίονας του σοβινιστικού πολιτικού κατεστημένου της χώρας.

Ας ελπίσουμε ότι το Άγιον Όρος θα φωτίσει τον δρόμο για την ανάδειξη των δυνάμεων ισοθυμίας στη χώρα μας!!!




Total
0
Shares
Previous Article
Ιωάννης Σβάρνας

Γιάννης Σβάρνας: Η δεινή οικονομική κατάσταση του Δήμου Καρδίτσας και η υποθήκευση του μέλλοντος.

Next Article
Συγχαρητήριο μήνυμα του Κοινοβουλευτικού Εκπροσώπου της ΝΔ και Βουλευτή Καρδίτσας Κώστα Τσιάρα στους επιτυχόντες των Πανελλαδικών Εξετάσεων Κ. Τσιάρας: Κακούργημα τα αδικήματα των κλοπών στο σιδηροδρομικό δίκτυο και το δίκτυο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας

Κ. Τσιάρας: κλιμάκια του ΕΛΓΑ μεταβαίνουν στην Καρδίτσα για την αποτίμηση της ζημιάς στις καλλιέργειες, μετά τις έντονες βροχοπτώσεις