Δεσμεύσεις από όλους για ουσιαστικά μέτρα και πολιτικές κατά της ακρίβειας
(Τάσος Μπαρμπούτης – Κώστας Γκούμας)
Οι απεργιακές κινητοποιήσεις της περασμένης εβδομάδας ανέδειξαν και πάλι σαν κυρίαρχο θέμα την ΑΚΡΙΒΕΙΑ στην ενέργεια και σε βασικά διατροφικά αγαθά, καθώς και την αδυναμία των περισσοτέρων νοικοκυριών να ανταποκριθούν οικονομικά σε αυτές τις συνθήκες.
Έντονος είναι ο διάλογος που αναπτύσσεται καθημερινά σε πολιτικό επίπεδο για την ακρίβεια, τις αιτίες που την γεννούν αλλά και τις ευθύνες (όπου υπάρχουν).
Έντονες και οι αντιδράσεις (δες απεργία περασμένης εβδομάδας) από τον κόσμο της εργασίας [μισθωτοί (δημόσιου και ιδιωτικού τομέα), αγρότες, κτηνοτρόφοι, μικρομεσαίοι επαγγελματίες κλπ.] που αντικειμενικά καλούνται να υποστούν τα βάρη αυτής της σκληρής πραγματικότητας, είτε ως καταναλωτές, είτε ως μικροί παραγωγοί.
Παρατηρούμε όμως ότι πολλές αντιπαραθέσεις είναι «επιφανειακές», έχουν μικροπολιτικό χαρακτήρα και, συνειδητά ή όχι, παρακάμπτουν την ουσία των προβλημάτων.
Από την πλευρά μας θα αξιολογήσουμε κάποιες από τις ουσιαστικές προτάσεις που έχουν κατατεθεί για αντιμετώπιση της ακρίβειας, αρχίζοντας από τον ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΟ τομέα που αφενός κυριαρχεί επικοινωνιακά, αφετέρου συνδέεται άμεσα και με την οικονομία της Θεσσαλίας.
Η Πανελλαδική Επιτροπή Μπλόκων των αγροτών, μέσα από το κάλεσμα της για την πρόσφατη απεργία, ισχυρίζεται πως η ακρίβεια στα διατροφικά αγαθά προέρχεται από την «κερδοσκοπία σε βάρος μας». Καταγγέλλει επίσης την «αισχροκέρδεια» λέγοντας πως «πουλάμε κάτω του κόστους (ενώ) τα προϊόντα πουλιούνται 5-10 φορές ακριβότερα στα ράφια» (δες εδώ {1} τον σχετικό σύνδεσμο).
Σε ανάλογη ανακοίνωση – κάλεσμα, η Προοδευτική Αγροτική Κίνηση (ΠΑΚ) Θεσσαλίας θεωρεί πως «οι αυξήσεις αγροτοδιατροφικών προϊόντων (λαμβάνουν) τεράστιες και προκλητικές διαστάσεις…….οι τιμές που φθάνουν στο ράφι και στον καταναλωτή δεν έχουν καμιά σχέση με τις τιμές που απολαμβάνει ο παράγωγος στο χωράφι και με την κυβέρνηση να είναι απούσα σε αυτό το απαράδεκτο παιχνίδι που λαμβάνει χώρα στην ελληνική αγορά». (δες εδώ {2} την σχετική ανακοίνωση)
Όσο για το πολυσυζητημένο «καλάθι του νοικοκυριού» που θέσπισε η κυβέρνηση σαν μέτρο ελάφρυνσης και προστασίας των καταναλωτών, η αξιωματική αντιπολίτευση (δες Άννα Βαγενά, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ – 5/11/22) κατηγορεί την κυβέρνηση για «επικοινωνιακά κόλπα» και της αποδίδει αποκλειστικά την ευθύνη «που δεν ελέγχει την αισχροκέρδεια και δεν μειώνει το ΦΠΑ στα είδη διατροφής» στο 6% (πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ και όχι μόνο). Επίσης ο κ. Α. Τσίπρας σε δηλώσεις του κατά την ημέρα της απεργίας (Εφ – Συν 10/11/22) ισχυρίστηκε πως στην Ευρώπη η Ελλάδα είναι η «χειρότερη (χώρα) στην ακρίβεια».
Τι απαντά σε αυτά η κυβέρνηση; Ένα γενικό πλαίσιο των θέσεων της έδωσε ο υπουργός Επικρατείας κ. Γ. Γεραπετρίτης σε πρόσφατη ραδιοφωνική του συνέντευξη (δες εδώ {3} τον σχετικό σύνδεσμο), όπου επεσήμανε πως στη χώρα μας «οι αγορές (είναι) μικρές και ολιγοπωλιακές», αντέτεινε όμως πως «έχουμε μια Επιτροπή Ανταγωνισμού που είναι πολύ αυστηρή». Πρόσθεσε επίσης πως «Έχουν γίνει πολλά βήματα τα τελευταία χρόνια για τον εξ ορθολογισμό της αγοράς, η λειτουργία της οποίας είναι ικανοποιητική» και προέβλεψε «ένταση των ελέγχων για αισχροκέρδεια». Κατέληξε δε με μια απάντηση στους επικριτές της κυβέρνησης πως «δεν μπορείς με ένα άρθρο και ένα νόμο να μηδενίσεις τον πληθωρισμό», εκτιμώντας όμως πως για τις τιμές θα υπάρξουν και άλλες παρεμβάσεις «ρυθμιστικές και ελεγκτικές».
Από τα παραπάνω, και με την προϋπόθεση ότι οι θέσεις που διατυπώνονται είναι ΔΕΣΜΕΥΤΙΚΕΣ, δικαιούμαστε να συμπεράνουμε πως εάν σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ βρίσκονταν στην κυβέρνηση (αντί της ΝΔ), σχετικά με τις τιμές των βασικών διατροφικών αγαθών θα είχαμε άμεση μείωση του ΦΠΑ στο 6% και ενδεχομένως μια πιο υπεύθυνη (;) πολιτική στον «έλεγχο της αισχροκέρδειας» (χωρίς περισσότερες λεπτομέρειες).
Στο μέιζον όμως θέμα της δυσλειτουργίας των αγορών που αναδεικνύουν οι αγροτικές οργανώσεις, στον απροσδιόριστο ρόλο των «μεσαζόντων» και των «προκλητικών» διαφορών που παρατηρούνται στις τιμές από το χωράφι έως το ράφι (με θύμα πάντοτε τους καταναλωτές), ΔΕΝ διαπιστώνουμε ανάληψη ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΩΝ ΔΕΣΜΕΥΣΕΩΝ (τουλάχιστον δεν υπέπεσαν στη δική μας αντίληψη), ούτε από την κυβέρνηση ούτε από την αντιπολίτευση.
Το ίδιο ισχύει και για την καταπολέμηση γενικότερα του πληθωρισμού που κατατρώει καθημερινά το περιορισμένο εισόδημα μεγάλου μέρους των συμπολιτών μας.
Και μιας και αναφερθήκαμε στο ΕΙΣΟΔΗΜΑ, να παρατηρήσουμε πως η ουσιαστική του αύξηση σε τέτοιο επίπεδο ώστε να διατηρήσει ή/και να βελτιώσει την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών, εκ των πράγματων αποτελεί μια βασική εναλλακτική «απάντηση» στο ζήτημα της ακρίβειας.
Αυτό ισχυρίστηκε και ο κ. Α. Τσίπρας (στην προηγούμενη δήλωση) λέγοντας πως «Υπάρχει εναλλακτική λύση προστασίας της ελληνικής κοινωνίας με ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΩΝ ΜΙΣΘΩΝ (η υπογράμμιση δική μας).
Παρότι όμως ακούμε και από την κυβέρνηση για αυξήσεις μισθών (σε ποσοστά χαμηλότερα του πληθωρισμού), κανείς από τους διεκδικητές της εξουσίας δεν δεσμεύεται συγκεκριμένα πως θα καθιερώσει μισθούς στο απαραίτητο ύψος προστασίας και ασφάλειας των πολιτών. Ειδικά δε για το εισόδημα των αγροτών ουδείς λόγος γίνεται, παρότι αφορά μεγάλο μέρος των κατοίκων της περιοχής μας και από αυτό εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό η απασχόληση, η στήριξη του τοπικού εμπορίου, της μεταποιητικής βιομηχανίας και της τοπικής οικονομίας στο σύνολο της.
Επιπλέον, το έλλειμμα σχεδιασμού και πολιτικής που χωρίς αμφιβολία χαρακτηρίζει τον αγροτοδιατροφικό τομέα και την διάθεση των προϊόντων μας στις εσωτερικές και διεθνείς αγορές, ουσιαστικά δεν επιτρέπει ούτε την αύξηση του αγροτικού εισοδήματος ούτε την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των προϊόντων μας, που συχνά καταλήγουν να παραμένουν απούλητα η να διατίθενται σε χαμηλές τιμές κάτω του κόστους.
Να λοιπόν που η «ακρίβεια» έχει πολλές άλλες σοβαρές διαστάσεις και είναι υποκριτικό η συζήτηση να περιορίζεται αποκλειστικά στο γνωστό «καλάθι» (!) και στο ύψος του ΦΠΑ στα είδη πρώτης ανάγκης.
Αντίθετα, ενόψει και των εκλογών, θα πρέπει να αξιολογηθεί η στάση όλων των κομμάτων απέναντι στην επί δεκαετίες ασκούμενη πολιτική στον αγροτοδιατροφικό τομέα και την λειτουργία των αγορών που καθορίζει την τελική τιμή των προϊόντων, τομείς στους οποίους όσοι μας κυβέρνησαν παίρνουν πολύ χαμηλό βαθμό.
Και σε τόσο μεγάλα και κρίσιμα θέματα δεν επαρκούν τα μηνύματα «να φύγει όσο το δυνατόν νωρίτερα αυτή η κυβέρνηση», αλλά απαιτούνται δεσμεύσεις για την πολιτική που, όποιοι βρεθούν στην κυβέρνηση, προτίθενται να ασκήσουν στο γεωργικό τομέα, τα έργα που θα υλοποιήσουν για την μείωση του κόστους παραγωγής, για τις αρδεύσεις των καλλιεργειών, για την ενίσχυση της παραγωγικότητας και του εισοδήματος των αγροτών, καθώς και για τον τρόπο που η κυβέρνηση τους θα παρέμβει στις αγορές για αποκατάσταση της τεράστιας αδικίας που συντελείται σε βάρος των παραγωγών.
Και από τα τρόφιμα ας μεταπηδήσουμε και σε ένα άλλο βασικό αγαθό, το ΠΟΣΙΜΟ ΝΕΡΟ, που η τιμή του απειλείται και αυτή με ….εκτόξευση, λόγω κυρίως του ενεργειακού κόστους.
Σε πρόσφατη εκδήλωση που έγινε στη Λάρισα, ο πρόεδρος της Ένωσης των ΔΕΥΑ και δήμαρχος Ρεθύμνου κ. Γ. Μαρινάκης επεσήμανε (δες εδώ {4} τον σχετικό σύνδεσμο) πως «Αυτήν την περίοδο όλοι στην αυτοδιοίκηση και όσοι συμμετέχουν στα θέματα διαχείρισης του νερού ζούμε την αγωνία της ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ (υπογράμμιση δική μας). Δεν είναι δυνατόν αυτή τη στιγμή να μην υπάρχει προτεραιοποίηση των φορέων που διαχειρίζονται το νερό, έναντι των οποιοδήποτε επιχειρηματιών της ενέργειας… (τον λογαριασμό) ή θα τον πληρώσουν οι πάροχοι μέσω ανείσπρακτων λογαριασμών ή θα τον πληρώσουν οι πολίτες με την διόγκωση των τελών».
Ας σημειωθεί πως οι οργανισμοί ύδρευσης, σχετικά με την μείωση του ενεργειακού κόστους, εκτός από την κρατική ενίσχυση που είναι αυτονόητο ότι δικαιούνται, ζητούν από την ΔΕΗ την υπαγωγή των ΔΕΥΑ σε ειδικό βιομηχανικό τιμολόγιο (όπως συμβαίνει στο σύνολο των παραγωγικών επιχειρήσεων και όχι μόνο), αντί του ακριβού οικιακού (!) που τους χρεώνει έως σήμερα.
Δυστυχώς, παρότι το αίτημα αυτό έχει υποβληθεί εδώ και δεκαετίες, ΚΑΜΜΙΑ κυβέρνηση δεν επέβαλε στη ΔΕΗ την ικανοποίηση του, είτε στην περίοδο της «δημόσιας» επιχείρησης, είτε τώρα που είναι ιδιωτικοποιημένη (με διορισμένη όμως διοίκηση από την κυβέρνηση).
Αναμένουμε λοιπόν από την σημερινή κυβέρνηση αλλά και από την αντιπολίτευση, αφενός να απολογηθούν για την αδιαλλαξία τους όλα αυτά τα χρόνια απέναντι στις επιχειρήσεις νερού και τους πολίτες που το πληρώνουν πιο ακριβά, αφετέρου να δεσμευτούν πως άμεσα θα ικανοποιήσουν συνολικά τα αιτήματα των ΔΕΥΑ, θα διαφυλάξουν τον κοινωνικό τους χαρακτήρα, θα αποτρέψουν την οικονομική τους κατάρρευση και θα επιτρέψουν στους πολίτες να απολαμβάνουν, τουλάχιστον σε αυτό το αγαθό, κάποιο λογικό ύψος χρέωσης.
Προφανώς υπάρχουν για σχολιασμό και άλλα παραδείγματα σε τομείς που τους «χτυπάει» η ακρίβεια. Όμως ο χώρος δεν επιτρέπει περισσότερα.
Κλείνουμε λοιπόν με την εκτίμηση πως «θέλει αρετή και τόλμη» ο αγώνας για την προστασία της μεγάλης πλειοψηφίας των πολιτών από τη λαίλαπα της ακρίβειας και την δραματική μείωση της αγοραστικής τους δύναμης.
Και ελπίζουμε πως στην πορεία προς τις εκλογές οι πραγματικές και ουσιαστικές δεσμεύσεις θα είναι περισσότερες από τις συνηθισμένες μεγάλες κουβέντες, τις αόριστες (ίσως και διπλής ανάγνωσης) προτάσεις και τις υποσχέσεις που συχνά παραμένουν απραγματοποίητες….
Μπαρμπούτης Τάσος, πολιτικός μηχανικός, μέλος ΔΣ ΕΘΕΜ, πρ. γραμματέας ΤΕΕ/ΚΔΘ, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ,
Γκούμας Κώστας, γεωπόνος, πρ. Δ/ντής Εγγείων Βελτιώσεων, πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/Κεντρικής Ελλάδας, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ
{1} Στην απεργία της 9ης Νοεμβρίου καλεί η Πανελλαδική Επιτροπή Μπλόκων :
{2} Η ΠΑΚ Θεσσαλίας συμμετέχει στην αυριανή απεργιακή κινητοποίηση :
{3} Γ. Γεραπετρίτης για την ακρίβεια:
{4} Χρηματοδότηση μέσω καινοτόμων εργαλείων – ΟΙ ΔΕΥΑ ΑΝΑΖΗΤΟΥΝ ΤΡΟΠΟΥΣ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΤΟΥΣ :
