«Στρατόπεδο Λουμάκη: Ευκαιρία για μια πιο ανθρώπινη πόλη»
Μετά από χρόνια διεκδικήσεων, υποσχέσεων, αναβολών και στασιμότητας -διάστημα στο οποίο τα πρώην στρατόπεδα Λουμάκη και Κιούση της πόλης μας έμεναν ιδιοκτησιακά μετέωρα «ως γη κανενός» – τον Ιούλιο του 2016 υπογράφηκε η Σύμβαση παραχώρησής τους μεταξύ του Ταμείου Εθνικής Άμυνας και του Δήμου Καρδίτσας. Επρόκειτο για μια μοναδική πολιτική απόφαση της τότε κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, στο πλαίσιο μιας ενιαίας και δυναμικής στρατηγικής με το ΤΕΘΑ υπό την ηγεσία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, ώστε να αξιοποιηθεί η περιουσία των ενόπλων δυνάμεων και ανενεργοί χώροι στρατοπέδων να παραχωρηθούν στις τοπικές κοινωνίες μέσω της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Δικαιώθηκαν έτσι οι αγώνες των Καρδιτσιωτών και των εκάστοτε διοικήσεων του Δήμου Καρδίτσας που έβαλαν το λιθαράκι τους για το σκοπό αυτό. Η Καρδίτσα απέκτησε ένα μοναδικής αξίας περιουσιακό στοιχείο , ισάξιο σε μέγεθος με το άλσος Παυσιλύπου και με μεγάλη αναπτυξιακή σημασία.
Η συμφωνία πέρασε πολλές δυσκολίες. Παρακολούθησα, ως βουλευτής, από κοντά και συστηματικά, την εξέλιξη των διαδικασιών που έγιναν με ιδιαίτερη ένταση την διετία 2015-2016, μεταξύ του Ταμείου Εθνικής Άμυνας και κατ’ επέκταση του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας και του Δήμου Καρδίτσας. Θέλω να τονίσω ότι βασική προϋπόθεση της όλης διαπραγμάτευσης, στην οποία στηρίχθηκε η συμφωνία και απαράβατος όρος, ήταν η δέσμευση του Δήμου Καρδίτσας στην αξιοποίηση του πρώην στρατοπέδου Λουμάκη αποκλειστικά και μόνο για δημιουργία Δημοτικού Πάρκου – Άλσους. Η προγραμματική σύμβαση μάλιστα αποτυπώνει ακριβώς τις χρήσεις, διατηρώντας μόνο τα υπάρχοντα κτίρια, ώστε να αξιοποιηθούν για τη φιλοξενία πολιτιστικών εκδηλώσεων. Προέβλεπε επίσης τη δημιουργία ενός πόλου τοπικής και υπερτοπικής εμβέλειας, ανοιχτού στους δημότες, με αποκλειστικότητα για δράσεις αθλητισμού, πολιτισμού και αναψυχής, αύξηση του υφιστάμενου πρασίνου, με διαδρομές περιπάτου, ποδηλάτου, υπαίθριους χώρους εκδηλώσεων, κήπους κ.λπ. Ο όρος πάρκο σημαίνει αστικό πράσινο, ελεύθεροι χώροι και οι χρήσεις του είναι συγκεκριμένες και ορίζονται από το Γενικό πολεοδομικό σχέδιο Καρδίτσας. Ως εκ τούτου οποιαδήποτε άλλη χρήση του εν λόγω χώρου δεν είναι επιτρεπτή και ενδεχομένως νομικά να αποτελούσε θέμα ακύρωσης της παραχώρησης.
Ο Δήμος Καρδίτσας έχοντας πλέον στην ιδιοκτησία του ένα πολύτιμο και δυσεύρετο δημόσιο αγαθό, με πλήρη κυριότητα, είναι υπεύθυνος για την δρομολόγηση όλων εκείνων των απαραίτητων τεχνικοοικονομικών μελετών, προκειμένου να μετατραπεί ο χώρος σε νέο πνεύμονα πρασίνου που τόσο ανάγκη έχει η πόλη. Παράλληλα πρέπει να διεκδικήσει τα αναγκαία χρηματοδοτικά εργαλεία και να επιταχύνει τις διαδικασίες για την υλοποίηση του έργου.
Σύμφωνα με την νομοθεσία, για την αρχιτεκτονική ανάπλαση και αξιοποίηση του περιβάλλοντος χώρου του πρώην στρατοπέδου Λουμάκη, απαιτούνταν η διεξαγωγή πανελλήνιου αρχιτεκτονικού διαγωνισμού ιδεών για να συγκεντρωθούν ολοκληρωμένες αρχιτεκτονικές μελέτες και οι επικρατέστερες να αποτελέσουν τις κύριες κατευθύνσεις για την εφαρμογή και υλοποίησή τους. Έτσι το Σεπτέμβρη του 2017 έγινε προκήρυξη πανελλήνιου αρχιτεκτονικού διαγωνισμού ιδεών για την ανάπλαση και αξιοποίηση του χώρου, επιφάνειας 55 στρεμμάτων περίπου και ολοκληρώθηκε έξι μήνες μετά. Κατατέθηκαν 22 άρτιες και ολοκληρωμένες αρχιτεκτονικές μελέτες και βραβεύτηκαν οι έξι καλύτερες.
Ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός έγινε και αναμέναμε, ο Δήμος Καρδίτσας, με βάση την μελέτη που πήρε το πρώτο βραβείο, να προχωρήσει το έργο ανάπλασης, υποβάλλοντας πρόταση χρηματοδότησής του.
Αντ’ αυτού αιφνιδιαστικά, χωρίς διάλογο, χωρίς τεκμηρίωση και χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των μελετητών και μάλιστα σε δημοτικό συμβούλιο που έγινε με τηλεδιάσκεψη και όχι δια ζώσης –την προηγούμενη εβδομάδα– αποφασίζεται κατά πλειοψηφία, η τροποποίηση του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου και η παραχώρηση έκτασης για ανέγερση κτιρίου Ιερού Ναού, στη θέση που προβλέπεται πλατεία – χώρος πρασίνου, τα οποία θα πρέπει να καταργηθούν. Ο Ναός μπορεί να κατασκευαστεί σε χώρο (στο Ο.Τ. 1329) χαρακτηρισμένο εκκλησιαστικό γι’ αυτό το σκοπό από το 2008.
Με την απόφαση αυτή, βάλλεται η δωρεά και η σύμβαση παραχώρησης του στρατοπέδου. Τα 55 στρέμματα του πρώην στρατοπέδου Λουμάκη είναι χαρακτηρισμένα άλσος (χώρος πρασίνου) και προφυλάσσονται από οποιαδήποτε μετατροπή τους σε οικοδομήσιμο οικόπεδο. Αποτελούν ιδιοκτησία όλων των δημοτών ενώ αναμένεται να αλλάξουν το πρόσωπο του νότιου τμήματος της πόλης μας, το οποίο θα παραμείνει ανοιχτό στους δημότες.
Είναι γεγονός ότι τα στρατόπεδα για πολλές δεκαετίες δημιουργούσαν σχέσεις αποκλεισμού στην καθημερινότητα των πολιτών. Η απόδοση του πρώην στρατοπέδου Λουμάκη στο Δήμο Καρδίτσας και τους πολίτες του, είναι μοναδική ευκαιρία για την πλήρη ανατροπή των δεικτών πρασίνου στη πόλη μας .
Αξίζει να σημειωθεί, ότι για να είναι μια πόλη βιώσιμη για τους πολίτες της, η «πράσινη Βίβλος» της ευρωπαϊκής ένωσης προβλέπει μίνιμουμ 10 m² πράσινο ανά κάτοικο. Αν τα 55 στρέμματα του στρατοπέδου δεν οικοδομηθούν και μετατραπεί σε πάρκο όλος ο χώρος, η Καρδίτσα αποκτά επιπλέον 55 στρέμματα πράσινο.
Το στοίχημα όλων μας πρέπει να είναι να δημιουργήσουμε μια περισσότερο πράσινη πόλη. Η Καρδίτσα βραβευμένη πανευρωπαϊκά ως πόλη του ποδηλάτου μπορεί να ξεχωρίσει και για την οικιστική της αναβάθμιση. Πρέπει όλοι μαζί να δώσουμε αυτή τη μάχη.
Το γεγονός ότι η έκταση αυτή είναι κοινωνική περιουσία, οι πολίτες της Καρδίτσας με την ανάπλαση και αξιοποίηση της, μπορούμε να προσβλέπουμε στην οικιστική αναβάθμιση της πόλης μας, στην πολιτιστική της άνθηση και την περαιτέρω οικονομική της ανάπτυξη.
Σέβομαι απόλυτα το αίτημα της Ιεράς Μητρόπολης για την ανέγερσή του Ιερού Ναού και σε καμία περίπτωση δεν είμαι ενάντια στην δημιουργία του. Με προβληματίζει όμως, η σκοπιμότητα μεταφοράς της κατασκευής, από μια περιοχή με κατοικίες και χώρο χαρακτηρισμένο εκκλησιαστικό από το 2008, σε μια περιοχή χωρίς κατοικίες, που προορίζεται και μελλοντικά θα έχει ένα μεγάλο πάρκο, μέσα στο οποίο υπάρχει ήδη εκκλησάκι που μπορεί να αξιοποιηθεί ώστε να καλύψει τις θρησκευτικές ανάγκες των επισκεπτών του.
Πριν 4 χρόνια κερδίσαμε το πρώτο στοίχημα, αφού καταφέραμε ένας τόσο σημαντικός χώρος, να περιέλθει στο Δήμο και στους δημότες. Το επόμενο στοίχημα είναι να εργαστούμε δημιουργικά για να αξιοποιήσουμε την περιουσία που αποκτήσαμε προς όφελος του Καρδιτσιώτικου λαού. Διεκδικούμε το δημόσιο χώρο για να δημιουργήσουμε μια πόλη ελκυστική και με περισσότερο πράσινο. Το πρώην στρατόπεδο Λουμάκη με το πλούσιο περιβαλλοντικό υπόβαθρο, είναι ανάγκη να παραμείνει απόλυτα χώρος πρασίνου, χωρίς καμιά οικοδομική προσθήκη.
Έπρεπε ήδη να είχαν ξεκινήσει έργα διαμόρφωσης, ενίσχυσης, συντήρησης του υφιστάμενου πρασίνου και καθαριότητας του χώρου ώστε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για να παραδοθεί στους δημότες. Παρά τις κάποιες αποσπασματικές παρεμβάσεις κατά καιρούς, η εικόνα που παρουσιάζει σήμερα, μετά από τέσσερα χρόνια κυριότητας, είναι αποκαρδιωτική. Εγκατάλειψη, τα υφιστάμενα κτίρια καταρρέουν, έλλειψη συντήρησης πρασίνου και καθαριότητας.
Αναρωτιέμαι,
– Είναι τόσο απλό για τον Δήμαρχο να χαρακτηρίζει και να αποχαρακτηρίζει χώρους το Δ.Σ. κατά το δοκούν; Μια αλλαγή χρήσης σήμερα δημιουργεί ένα κακό προηγούμενο και ίσως να είναι η αρχή και άλλων ανάλογων ενεργειών και αλλαγών χρήσης που μπορεί ν ακολουθήσουν.
– Ήταν τόσο αναγκαίο και επείγον, η νέα δημοτική αρχή, να πάρει αυτή την απόφαση τώρα, χωρίς να έχει κάνει καμία άλλη ενέργεια για το έργο;
– Γνωρίζουν στο Δήμο, ότι αυτή η απόφαση απειλεί να ακυρώσει την προηγούμενη πανελλήνια αρχιτεκτονική μελέτη που τη χαρακτηρίζει χώρο πρασίνου και αναψυχής και την προστατεύει από την δόμηση;
– Γνωρίζουν ότι αυτό σημαίνει ότι ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός δεν μπορεί να ισχύσει και θα χρειαστούν εκ νέου διαδικασίες, χρόνο και χρήματα για την αλλαγή της μελέτης;
– Γιατί για ένα τόσο σπουδαίο έργο και μια τόσο σημαντική απόφαση, δεν καλέστηκαν οι μελετητές να παρουσιάσουν και να υπερασπιστούν τη μελέτη και να ενημερώσουν επαρκώς τους δημοτικούς συμβούλους που ψήφισαν θετικά;
– Γνωρίζουν ότι η αλλαγή χρήσης και η επιπλέον δόμηση, αλλάζει όλη τη φυσιογνωμία του έργου;
Με πολλά αναπάντητα ερωτήματα σχετικά με τη διαδικασία και την εξέλιξη του θέματος, αλλά και τη χρονική στιγμή που επέλεξε ο Δήμος να φέρει το θέμα στο Δ.Σ., οφείλω να υπερασπιστώ τη σημαντική δωρεά και την εξαιρετική μελέτη που κληρονόμησε η νέα δημοτική αρχή. Όσοι ενδιαφερόμαστε για το μέλλον του πρώην στρατοπέδου Λουμάκη, ας διεκδικήσουμε την απόδοση του δημόσιου χώρου που μας ανήκει, χωρίς αλλαγές χρήσης και ας εργαστούμε δημιουργικά για την αξιοποίηση της περιουσίας που αποκτήσαμε προς όφελος του Καρδιτσιώτικου λαού.
Ζητάμε από τον Δήμαρχο και το Δ.Σ., να επανεξετάσει το θέμα με πλήρη επιστημονική κάλυψη και τεκμηρίωση από τους αρμόδιους επιστήμονες αλλά και τα οικονομικά δεδομένα που προκύπτουν από τυχόν αλλαγές στη μελέτη. Να προχωρήσει στη μελέτη ως έχει και να μη χαθούμε σε μικροπολιτικές σκοπιμότητες και στείρες αντιπαραθέσεις.
Να φροντίσει ο Δήμος άμεσα, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Θεσσαλίας, να αξιοποιήσει την βραβευμένη αρχιτεκτονική μελέτη και να ενταχθεί το έργο για χρηματοδότηση.
Είναι κρίμα να χαθεί μια ευκαιρία να δημιουργήσουμε μια περισσότερο πράσινη πόλη, μια πόλη βιώσιμη για τους πολίτες της, μια πόλη ελπίδας για εμάς και για τις επόμενες γενιές.
