Βιώσιμο Δημόσιο Σύστημα Υγείας: Για την καθολική, ισότιμη και αποτελεσματική φροντίδα των πολιτών
Το θεμελιώδες πολιτικό ερώτημα που τίθεται συνεχώς στο δημόσιο διάλογο είναι: μπορεί το δημόσιο Σύστημα Υγείας να είναι βιώσιμο και να λειτουργήσει αποτελεσματικά σε περιβάλλον λιτότητας; Χωρίς δισταγμό, η απάντηση είναι ναι. Αλλά κάτω από αυστηρές προϋποθέσεις: πρώτον ότι η λιτότητα δεν θα είναι διαρκής. Δεύτερον ότι θα ολοκληρωθούν οι αναγκαίες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Τρίτον ότι θα ενισχυθεί ο ρόλος του ΕΣΥ. Και, τέταρτον ότι οι δημόσιες δαπάνες για την υγεία θα συγκλίνουν σταδιακά και προοδευτικά με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης και η συμφωνία που επιτεύχθηκε στο Eurogroup της 15ης Ιουνίου, σηματοδοτεί το οριστικό κλείσιμο ενός παρατεταμένου και κοινωνικά επώδυνου κύκλου αβεβαιότητας. Είναι πλέον ορατή η έξοδος από την κρίση και από τον φαύλο κύκλο των μέτρων λιτότητας. Η οικονομική ανάκαμψη και η πολιτική σταθερότητα εμπεδώνονται. Τα θεμέλια για τη δίκαιη ανάπτυξη έχουν ήδη τεθεί και ταυτόχρονα διευρύνονται τα περιθώρια για μια αποτελεσματική κοινωνική πολιτική. Η χώρα αλλάζει μέσα από συντονισμένες δράσεις εφαρμοσμένης πολιτικής και μέσα από τις δημιουργικές προσπάθειες του λαού μας.
Ασφαλώς, η μέριμνα για την υγεία και το κοινωνικό κράτος αποτελούν ισχυρή και δίκαιη απαίτηση της κοινωνίας, σε μια περίοδο που η οικονομική κρίση έχει πλήξει με σφοδρότητα την απασχόληση, τα εισοδήματα και την καθημερινότητα των πολιτών.
Η θεσμοθέτηση της καθολικής ιατροφαρμακευτικής κάλυψης των πολιτών και η ενδυνάμωση του Δημόσιου Συστήματος Υγείας, αποτέλεσε την κορυφαία παρέμβαση της κυβέρνησης με την οποία ανακουφίστηκαν οι πολίτες. Ο νόμος 4368 του 2016, αποτελεί μέρος του Παράλληλου Προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ και είναι ένα κρίσιμο βήμα στην κατεύθυνση της άρσης των υγειονομικών ανισοτήτων στη χώρα. Γιατί εισάγεται για πρώτη φορά η αντίληψη της Υγείας ως κοινωνικού δικαιώματος που η Πολιτεία οφείλει να διασφαλίζει σε όλους με ισότιμο τρόπο, ανεξάρτητα από την εργασία, την ασφάλιση ή το εισόδημα καθενός. Και πρέπει να σημειωθεί ότι είναι η πρώτη φορά από την έναρξη της κρίσης που δόθηκε τόσο μεγάλη προτεραιότητα στη στήριξη του ΕΣΥ .
Αυτή είναι, πέρα από κάθε αμφιβολία και η πειστική απάντηση στις χρόνιες και πολλαπλές στρεβλώσεις και παθογένειες του δημόσιου Συστήματος Υγείας. Απάντηση στην απουσία σοβαρών μηχανισμών ελέγχου, στη σπατάλη, στη διαφθορά, στην εκμετάλλευση του αρρώστου, στην αποσπασματική ιατρική παρακολούθηση των ασθενών και, τελικά, στην ανισότιμη και αναποτελεσματική φροντίδα υγείας. Αυτά τα υπαρκτά προβλήματα ήταν που αποτέλεσαν το πρόσχημα για την επιβολή οριζόντων περικοπών στις δαπάνες υγείας στα πλαίσια των μνημονιακών μέτρων λιτότητας, για «παθητική ιδιωτικοποίηση» των υπηρεσιών υγείας. Το αποτέλεσμα που η ελληνική βίωσε επώδυνα, ήταν η μετακύλιση μεγάλου μέρους του κόστους περίθαλψης στους ασφαλισμένους, ο αποκλεισμός των ανασφάλιστων από την υγειονομική φροντίδα και η αποδιοργάνωση του ΕΣΥ.
Για να υποστηριχθεί στην πράξη αυτή η παρέμβαση -τομή στην πολιτική υγείας και στην κοινωνική πολιτική, οφείλουμε να διασφαλίζουμε καθημερινά την εύρυθμη λειτουργία των δημόσιων δομών, την «ηθικοποίηση» του Συστήματος Υγείας αλλά και τη ριζική αναδιοργάνωσή του.
Ο στόχος είναι διπλός: Η καθολική, ισότιμη και αποτελεσματική φροντίδα των πολιτών και ταυτόχρονα η διασφάλιση της βιωσιμότητας του Δημόσιου Συστήματος Υγείας. Στην κατεύθυνση αυτή όμως, απαιτούνται γενναίες διαρθρωτικές αλλαγές. Αυτές οι αλλαγές είναι η στροφή στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, η έμφαση στις πολιτικές πρόληψης και Δημόσιας Υγείας, η σύγχρονη και διαφανής διακυβέρνηση του Συστήματος, ο έλεγχος της ζήτησης εξετάσεων, φαρμάκων και λοιπών παροχών υγείας, η αξιολόγηση των δομών και των παρεχόμενων υπηρεσιών και, τέλος, η συνέργεια των πόρων του κρατικού προϋπολογισμού και της κοινωνικής ασφάλισης.
Ειδικότερα, η μεταρρύθμιση στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας θα αποτελέσει τη στρατηγική απάντηση στην κρίση του Συστήματος Υγείας, στην «παθητική ιδιωτικοποίησή» του και στο αίτημα της καθολικής, ισότιμης και αποτελεσματικής κάλυψης του πληθυσμού και της ορθολογικότερης κατανομής-αξιοποίησης των περιορισμένων ανθρώπινων και υλικών πόρων. Ήδη, το Υπουργείο Υγείας προωθεί την αναδιοργάνωση της δημόσιας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας με νέες αποκεντρωμένες δομές, τις ΤΟπικές Μονάδες Υγείας. Κάθε ΤΟΜΥ θα έχει «πυρήνα» τον οικογενειακό γιατρό και τη διεπιστημονική ομάδα υγείας (νοσηλευτής-επισκέπτης υγείας-κοινωνικός λειτουργός) με συγκεκριμένο πληθυσμό αναφοράς. Επίσης, οι ΤΟΜΥ θα παρέχουν ολιστική φροντίδα με προτεραιότητα στην πρόληψη, στην αγωγή υγείας, στην κοινωνική παρέμβαση και στην κατ’ οίκον φροντίδα .
Είναι βεβαίως σημαντικό να τονιστεί, ότι τα τελευταία δύο χρόνια όχι μόνον ανακόπηκε η πτώση των δαπανών του προϋπολογισμού για την υγεία και την κοινωνική πολιτική αλλά, αντίθετα, αυξήθηκαν παρά τις πιέσεις των δανειστών. Όπως επίσης είναι γεγονός ότι προσλήφθηκαν ήδη πάνω από 9.000 γιατροί και λοιπό προσωπικό, οι 5.000 από τους οποίους μόνιμα. Ταυτόχρονα, βρίσκεται σε πορεία υλοποίησης αλλαγών το σύστημα προμηθειών υγείας, η στοχοθεσία και η αποτελεσματική εποπτεία των Διοικήσεων των νοσοκομείων, η ηλεκτρονική διακυβέρνηση του ΕΣΥ, οι συμβάσεις του ΕΟΠΥΥ με τους ιδιώτες παρόχους, η ιατρική εκπαίδευση-μετεκπαίδευση και η πολιτική φαρμάκου.
Το έργο που συντελείται στο χώρο της υγείας και της κοινωνικής πολιτικής είναι τεράστιο και οι πολίτες το αναγνωρίζουν. Οι ίδιοι οι πολίτες, μαζί με την αποφασιστική και αποτελεσματική διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, μπορούν να εγγυηθούν τη συνέχιση και την ολοκλήρωσή του.
Χρυσούλα Κατσαβριά – Σιωροπούλου
Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Καρδίτσας
