«Η ύπαρξη του ατόμου εξαρτάται από την κοινωνία, η ύπαρξη του μέρους εξαρτάται από το όλον, κι αυτός που δεν έχει ανάγκη το όλον είναι ή θηρίο ή θεός.»
Αριστοτέλης
Έτσι λοιπόν και εμείς ως μέρος του «όλου» αλληλεπιδρώντας μέσα στην κρίση βιώσαμε με διαφορετικούς τρόπους και σε διαφορετική ένταση τους αυξημένους έμμεσους φόρους, τις εξοντωτικές ασφαλιστικές εισφορές, την μη κατάργηση του ΕΝΦΙΑ, την αύξηση τελικά αντί κατάργηση (όπως μας υποσχέθηκαν) της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, την διάλυση του ιδιωτικού τομέα με τη φορολογία και την ανεργία (χωρίς κανένα σχέδιο οικονομικής ανάκαμψης) κάτι που δεν βίωσε τόσο έντονα ο δημόσιος τομέας. Κάποιοι από το «όλον» απλά «βαπτίστηκαν» προνομιούχοι επειδή έβγαζαν πάνω από 700 ευρώ καθαρά ή είχαν την τύχη να βρουν δεύτερη δουλειά και τελικά θυσιάστηκαν στο βωμό των πλεονασμάτων. Κάποιοι έγιναν οι νεόπτωχοι της κρίσης «κρίσιμες κατηγορίες της κοινωνίας, έντιμοι και συνεπείς φορολογούμενοι, η μεσαία τάξη, οι ελεύθεροι επαγγελματίες, που αποτέλεσαν μια συνειδητή επιλογή που μεταβατικά πήρε η κυβέρνηση ώστε να καταφέρει να ενισχύσει οικονομικά τα πιο αδύναμα στρώματα της κοινωνίας» (Γ.Χουλιαράκης). Συνειδητή λοιπόν επιλογή η φτωχοποίηση της μεσαίας τάξης και λύση αυτής τα κοινωνικά επιδόματα, ένας φαύλος κύκλος που περικλείει μια θλιβερή εξίσωση προς τα κάτω.
Πριν την κρίση όταν μιλούσαμε για φτώχεια είχαμε στο μυαλό μας την φτώχεια η οποία μεταφερόταν από γενιά σε γενιά και συνδεόταν με διάφορους παράγοντες οικονομικούς, κοινωνικούς και πολιτισμικούς με λίγα λόγια είχαμε κατά νου την γνωστή «παραδοσιακή» μορφή φτώχειας. Η κρίση όμως ήρθε και δημιούργησε νέες μορφές φτώχειας ως αποτέλεσμα όλων των αρνητικών παραγόντων της.
Κατ’ επέκταση ως συνέπεια των νέων αυτών μορφών φτώχειας προέκυψαν οι “νεόπτωχοι” (κατά τους “νεόπλουτους” της εποχής των παχιών αγελάδων) που δεν ήταν άλλοι από φτωχοποιημένους πολίτες της μεσαίας τάξης που βίωσαν την απώλεια εργασίας, την ανεργία, τη μείωση εισοδήματος τόσο στον ιδιωτικό όσο και στο δημόσιο τομέα. Οι νεόπτωχοι της εποχής μας αναγκάζονται από τις συνθήκες να μάθουν να ζουν με ένα ελάχιστο εισόδημα που συχνά δεν τους επιτρέπει ούτε την κάλυψη των στοιχειωδών τους αναγκών (διατροφή, στέγαση, ρουχισμός), και φυσικά ούτε τη συμμετοχή τους στην κοινωνική ζωή. Όλοι αυτοί οι αρνητικοί παράγοντες λοιπόν αλληλεπιδρούν, αλληλοενισχύονται και δημιουργούν ένα φαύλο κύκλο που αν προσπαθήσεις να τον σπάσεις με κοινωνικά επιδόματα πέφτεις σε μια μεγάλη παγίδα, την παγίδα της φτώχειας.
Ας προσπαθήσουμε να καταλάβουμε όσο πιο απλοποιημένα γίνεται τι είναι αυτή η παγίδα φτώχειας. Καθώς ο φορολογικός συντελεστής είναι υψηλός, η αύξηση του συνολικού εισοδήματος από κάθε επιπλέον ώρα απασχόλησης θα είναι τόσο χαµηλή ώστε τα άτοµα να προτιµούν να εργάζονται λιγότερο ή καθόλου και να λαµβάνουν το προνοιακό επίδοµα αφού αντλούν μεγαλύτερη ωφέλεια από αυτό. Το φαινόμενο αυτό δημιουργείται λοιπόν από τις αρνητικές συνέπειες που προκαλούν μακροπρόθεσμα οι ίδιες οι κοινωνικές παροχές και τείνει να μετατραπεί σε κουλτούρα εξάρτησης η οποία τελικά αυξάνει τη φτώχεια.
Συμπερασματικά μια πολιτική επιλογή οδήγησε στη φτωχοποίηση της μεσαίας τάξης και μια δεύτερη πολιτική επιλογή ρίχνει τους φτωχούς στην παγίδα της φτώχειας αυξάνοντας την φτώχεια.
«Η πραγματικότητα είναι ότι άνθρωποι, οι οποίοι είναι σήμερα παγιδευμένοι σε ακραία φτώχεια δεν έχουν δουλειά. Και ο καλύτερος τρόπος να βγάλει κάποιος κάποιον από την ακραία φτώχεια είναι να δημιουργήσει πολλές καλές δουλειές και όχι να αρκείται στο να είναι αυτοί οι άνθρωποι εξαρτημένοι από επιδόματα. Κάθε πολίτης πρέπει να είναι ελεύθερος να σχεδιάσει τη ζωή του και να φτάσει όσο ψηλά μπορεί να φτάσει στηριζόμενος στις δικές του δυνάμεις. Αλλά, ταυτόχρονα, πρέπει να υπάρχει αλληλεγγύη. Διότι χωρίς αλληλεγγύη δεν υπάρχει κοινωνία, υπάρχει μόνο άθροισμα ατόμων» ή αλλιώς ας έχουμε όλοι το νου μας στη «φάκα» για να μην πιαστούμε ξανά κορόιδα.
Λία Ρογγανάκη
Γενικός-Οικογενειακός Ιατρός
Επιμελήτρια ΚΥ Μουζακίου
