Έργο του Κωνσταντίνου Καραμανλή
Για να μην ξεχνάμε
του Δημήτρη Σιούφα
πρώην Προέδρου Βουλής των Ελλήνων
Με αφορμή πρόσφατο άρθρο της εφημερίδας «ΤΟ ΠΑΡΟΝ», στο οποίο εγράφη ότι τον ΟΓΑ ίδρυσε ο Γεώργιος Παπανδρέου το 1961, απέστειλα προς αποκατάσταση της αλήθειας, σχετικό κείμενο το οποίο δημοσιεύτηκε στις 31-01-2016.
Αυτή την περίοδο το ασφαλιστικό γενικά, αλλά και των αγροτών με τον ΟΓΑ, βρίσκονται σε θερμή επικαιρότητα. Δεν μπορώ να μην αναφερθώ, πως και γιατί τα πράγματα έφθασαν έως εδώ, στον ΟΓΑ. Το 1997, 37 χρόνια μετά την ίδρυσή του , ο ΟΓΑ, πρωτοποριακός ασφαλιστικός οργανισμός καταργήθηκε και μετατράπηκε σε φορέα Κύριας Ασφάλισης. Φορέας θνησιγενής και πελώρια ελλειμματικός από την ίδρυσή του με αναλογιστικό έλλειμμα 1 τρις δρχ. 300 δις δρχ. και για το πρώτο έτος 1997, 70 δις δρχ. Καταργήθηκε επίσης ο δημιουργηθείς επίσης πετυχημένος θεσμός που ιδρύθηκε από το ΠΑΣΟΚ το 1987, της πρόσθετης προαιρετικής ασφάλισης των αγροτών, για να εξασφαλίζουν οι αγρότες αναλόγως με τις οικονομικές τους δυνατότητες, επιπλέον σύνταξη στη Βασική αγροτική σύνταξη που παρείχε ο ΟΓΑ με κρατική χρηματοδότηση.
Ως Κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΝΔ, αντιτάχθηκα στην μετατροπή αυτή. Η ΝΔ καταψήφισε το σχετικό Νομοσχέδιο, προβλέποντας, ως γνώστης της κοινωνικής ασφάλισης την εξέλιξη και εξαιρετικά προβληματική θέση του θεσμού στα αμέσως επόμενα χρόνια.
Δεν αισθάνομαι καμία ικανοποίηση για την εξέλιξη αυτή, παρά θλίψη για ότι συμβαίνει σήμερα, που το έβλεπα να έρχεται, αλλά και γιατί υπεύθυνες θέσεις και απόψεις, δεν βρίσκουν απήχηση στην κοινωνία, και έχουν περισσότερη απήχηση εκείνοι που χαϊδεύουν τα αυτιά των πολιτών .
Ακολουθεί το άρθρο:
«Διάβασα με προσοχή και ενδιαφέρον το άρθρο της εφημερίδα σας, στην πρώτη σελίδα την Κυριακή 24-01-2016 για τους αγρότες. Παιδί αγροτών ο ίδιος και εκλεγόμενος από το 1981 σε αγροτική περιφέρεια 11 συνεχόμενες φορές, γνωρίζω καλά τις αγωνίες και τον αγώνα των αγροτών. Όλες οι κυβερνήσεις με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, μεθοδικά λίγες φορές, αποσπασματικά τις περισσότερες, στάθηκαν κοντά στον αγροτικό κόσμο.
Σας γράφω σήμερα για την αποκατάσταση της ιστορικής και πολιτικής αλήθειας.
Ο ΟΓΑ είναι έργο του Κωνσταντίνου Καραμανλή το 1961. Πρόκειται για την μεγαλύτερη κοινωνική επανάσταση του 20ου αιώνα στην χώρα μας, αφού αφορούσε το 60% του πληθυσμού της χώρας.
Η Έγνοια του για τους Αγρότες
Κρυφός πόθος του Κ. Καραμανλή -είχε άλλωστε εργαστεί ως ασφαλιστής και είχε ζήσει από κοντά τα προβλήματα των απλών ανθρώπων- ήταν η αναμόρφωση του συστήματος κοινωνικών ασφαλίσεων. Πρώτο βήμα στην κατεύθυνση αυτή αποτελεί ο νόμος 3487/1955, που προέβλεπε νοσοκομειακή και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για τους αγρότες.
Ο νόμος συμπληρώνεται με το ΝΔ 3735/1957, με το οποίο τίθεται σε εφαρμογή η ασφάλεια ασθένειας του αγροτικού κόσμου. Εγκαινιάζεται τότε ο θεσμός του αγροτικού γιατρού και δημιουργείται ένα πυκνό δίκτυο κοινοτικών και αγροτικών ιατρείων.
Το μέτρο αυτό, ωστόσο, ενώ προσφέρει κάποια ανακούφιση σ’ ολόκληρη την Ελληνική περιφέρεια, δεν κάλυπτε ούτε τις βασικές ανάγκες του αγροτικού κόσμου ούτε τη λαχτάρα του Κωνσταντίνου Καραμανλή για κάτι σημαντικότερο και ουσιαστικότερο. Και σ’ αυτό ακριβώς θα επιμείνει. Με την υπ’ αριθμό 56711/1958 απόφασή του, συγκροτεί επιτροπή για τη μελέτη και την υποβολή προτάσεων σχετικά με τα προβλήματα της κοινωνικής ασφάλισης στον αγροτικό τομέα.
Επαναστατική Καινοτομία για τον Αγροτικό Κόσμο
Δύο χρόνια αργότερα, το Νοέμβριο του 1960, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής θέτει σε εφαρμογή τις σκέψεις του για την πιο μεγάλη κοινωνική επανάσταση της εποχής. Με οδηγίες του ίδιου καταρτίζεται και εισάγεται για ψήφιση στη Βουλή το νομοσχέδιο για τη συγκρότηση του Οργανισμού Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ), η οργάνωση του οποίου αποτελεί, στα χρόνια εκείνα, παγκόσμια πρωτοτυπία.
Ο οργανισμός καλύπτει 4.300.000 αγρότες, κάτι παραπάνω από το μισό του
πληθυσμού, στους οποίους εξασφαλίζει:
- Συντάξεις
- Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη
- Ασφάλιση της παραγωγής τους έναντι ζημιών από θεομηνίες.
Παρ’ ότι μάλιστα καλύπτει ολόκληρη τη χώρα και την πλειοψηφία του πληθυσμού, στηρίζει τη λειτουργία του σε ελάχιστους υπαλλήλους (περίπου 300), καθώς χρησιμοποιεί ως ανταποκριτές του τους γραμματείς των κοινοτήτων σε ολόκληρη τη χώρα (περίπου 6.000).
Η επαναστατική καινοτομία αποτελεί εκδήλωση κοινωνικού χρέους απέναντι σε έναν κόσμο με ιδιαίτερα χαμηλό βιοτικό επίπεδο, που συχνά -ιδίως μάλιστα όταν τα καιρικά φαινόμενα καταστρέφουν την παραγωγή του- έρχεται σε απόγνωση. Γι’ αυτό ακριβώς η ιατροφαρμακευτική κάλυψη και η καταβολή αποζημιώσεων για ζημιές που προκαλούνται από θεομηνίες αποτελούν ανταπόκριση σε βασική υποχρέωση της Πολιτείας και έτσι ερμηνεύονται από τον ίδιο τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, που περιορίζεται να πει “έκανα απλώς το χρέος μου”.
Παρ’ όλο, όμως, που το περιεχόμενο του νομοσχεδίου βρίσκει καθολική αποδοχή, εν τούτοις η αντιπολίτευση καθυστερεί για αρκετούς μήνες (ως το Μάιο του 1961) την ψήφισή του. ‘Ένα χρόνο αργότερα, τον Ιούνιο του 1962, ο Πρωθυπουργός μοιράζει τα πρώτα συνταξιοδοτικά βιβλιάρια σε αγρότες (περίπου 305.000) που συμπλήρωσαν το μήνα εκείνο τις προβλεπόμενες από το νόμο προϋποθέσεις. Η αρχή έχει γίνει και το επαναστατικό σύστημα του Κωνσταντίνου Καραμανλή προκαλεί ικανοποίηση στο εσωτερικό και ιδιαίτερο ενδιαφέρον στο εξωτερικό.
Κατά τα επόμενα χρόνια, μάλιστα, ξένες κυβερνήσεις θα στείλουν στην Ελλάδα αξιωματούχους τους για να μελετήσουν την οργανωτική δομή του νέου ασφαλιστικού συστήματος.
Ο αρχιτέκτονας της λειτουργίας του ΟΓΑ, ήταν μια εμβληματική προσωπικότητα, και πρώτος Διοικητής του, ο Αντώνης Μπερνάρης.
Ο ΟΓΑ, χάρη στα πρωτοποριακά οργανωτικά σχήματα που εφάρμοσε, με απόλυτη επιτυχία, από την αρχή της λειτουργίας του, αναδεικνύεται γρήγορα σε πρότυπο οργανισμού, στον οποίο η ορθολογιστική οργάνωση και η οικονομικότητα (ελάχιστοι υπάλληλοι, ελάχιστα έξοδα διοίκησης) βρίσκουν υποδειγματική σύζευξη. Και αυτό ακριβώς θα διατυπωθεί από διεθνούς κύρους εμπειρογνώμονες, τη δεκαετία του ’60.
Η παγκόσμια αναγνώριση της πρωτοτυπίας του ΟΓΑ
‘Ή απλότης και το χαμηλό κόστος λειτουργίας της κεντρικής διοίκησης του ΟΓΑ”, θα γράψει σε σχετική έκθεσή του ο Campbell (Αμερικανός εμπειρογνώμονας σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης), “σε συνδυασμό με τη χρησιμοποίηση διαφόρων διοικητικών υπηρεσιών στο μέγιστον -για να μην αναφέρουμε την αποκέντρωση της λειτουργίας μέχρι κατωτάτου επιπέδου- προσελκύουν έντονα τη λογική μας σκέψη… ‘Όταν πρόσφατα ανελήφθη από τον Οργανισμό Κοινωνικής Ασφάλισης των ΗΠΑ η ασφάλιση υγείας, η λειτουργία του κλάδου ακολούθησε μια διοικητική διάρθρωση παρόμοια προς εκείνη του ΟΓΑ”. Ανάλογες διατυπώσεις χρησιμοποιεί και ο Robert Myets (Αμερικανός εμπειρογνώμονας σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης), ο οποίος, ανάμεσα στα άλλα, υπογραμμίζει: “Τα διοικητικά προβλήματα λύθηκαν από τον ΟΓΑ με μεθόδους ιδιοφυείς… Στο σύνολό του το νέο αυτό σύστημα συνιστά μια προσέγγιση για την επίλυση του δύσκολου προβλήματος της παροχής οικονομικής ασφάλειας στους αγροτικούς πληθυσμούς. Το διοικητικό πλαίσιο του συστήματος αποδεικνύεται έξοχο, ιδίως μάλιστα εάν ληφθούν υπόψη τα σχετικά προβλήματα και η ανάγκη εξασφάλισης απλοποιημένων διαδικασιών για την επίτευξη χαμηλών διοικητικών εξόδων… Το πρόγραμμα αυτό θα άξιζε να τύχει σημαντικού ενδιαφέροντος από άλλες χώρες, οι οποίες επιζητούν να παράσχουν οικονομική ασφάλεια στους αγροτικούς πληθυσμούς”.
Πλήρης γνώση των οικονομικών συνθηκών της χώρας, αλλά και συναίσθηση των προβλημάτων του αγροτικού πληθυσμού, τόλμη και αποφασιστικότητα, οδηγούν τον Κωνσταντίνο Καραμανλή στη μεγάλη ειρηνική επανάσταση για τον αγροτικό κόσμο. Αποκαλυπτικό, μάλιστα, του ειδικού και έντονου ενδιαφέροντος του, είναι το γεγονός ότι δεν αρκείται στη θεμελίωση του ΟΓΑ, αλλά, κατ’ εξαίρεση, αναλαμβάνει ο ίδιος την εποπτεία του».
