Ερώτηση Σπ. Λάππα και Αντ. Ξανθού προς τον υπουργό Υγείας κ. Β. Κικίλια για την ακούσια ψυχιατρική νοσηλεία
Προς τον υπουργό Υγείας κ. Β. Κικίλια κατατέθηκε ερώτημα του τομεάρχη Δικαιοσύνης Σπ. Λάππα και του τομεάρχη Υγείας Αντ. Ξανθού σχετικά με την προστασία ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά την ακούσια ψυχιατρική νοσηλεία
Στην ερώτηση μεταξύ άλλων αναφέρεται, ότι:
Ι. Η αναγκαστική ψυχιατρική νοσηλεία συνεπάγεται τη στέρηση της ελευθερίας ενός προσώπου, χωρίς αυτό να έχει τελέσει κάποιο αδίκημα και να έχει καταδικαστεί γι’ αυτό, και επιπλέον την υποβολή του σε ιατρικές πράξεις χωρίς τη συναίνεσή του. Ήδη μάλιστα η χώρα μας μετράει δύο (2) καταδικαστικές αποφάσεις (Βενιός κατά Ελλάδος, 2011, και Καραμανώφ κατά Ελλάδος, 2011) για παραβίαση του άρθρου 5 της ΕΣΔΑ, δηλαδή του δικαιώματος στην προσωπική ελευθερία. Παράλληλα οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας του ΕΣΥ βρίσκονται συχνά μπροστά σε ερωτήματα, αντιμετωπίζουν ανασφάλεια και έλλειψη ενημέρωσης σχετικά με τις ενέργειες που πρέπει να κάνουν και το πρωτόκολλο που πρέπει να ακολουθούν σε περιπτώσεις ακούσιας νοσηλείας. Συνεπώς, είναι απαραίτητος ο συντονισμός της λειτουργίας του συστήματος ψυχικής υγείας με τη νομοθεσία για την ακούσια ψυχιατρική νοσηλεία.
Οι αδυναμίες των δημόσιων δομών ψυχικής υγείας και η απουσία σαφούς πλαισίου συνεργασίας δικαστικών και υγειονομικών υπηρεσιών ορισμένες φορές οδηγούν σε παραβιάσεις δικαιωμάτων των πλέον ασθενών συμπολιτών μας, δηλαδή των ψυχικά ασθενών. Συνεπώς, είναι αναγκαία η αναμόρφωση του θεσμού της ακούσιας νοσηλείας κατ’αρχήν σε επίπεδο νομοθεσίας και βέβαια, στη συνέχεια, στο επίπεδο της εφαρμογής. Η ανάγκη αυτή ανακύπτει ακόμα εντονότερα στην εποχή της πανδημίας Την ίδια στιγμή ωστόσο, το κατ’ εξοχήν αρμόδιο όργανο για την προστασία των δικαιωμάτων των ψυχικά ασθενών, δηλαδή η Ειδική Επιτροπή Ελέγχου Προστασίας Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές του Υπ. Υγείας φαίνεται, μετά την κυβερνητική αλλαγή του 2019, να μην λειτουργεί επαρκώς, λόγω και της έλλειψης ορισμένων μελών της.
ΙΙ. Ανταποκρινόμενη στις παραπάνω ανάγκες, η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, προχώρησε στη συγκρότηση Ομάδας Εργασίας ειδικών επιστημόνων για την επικαιροποίηση του θεσμικού πλαισίου για την ακούσια νοσηλεία (Απόφ. Υπουργού Υγείας, Α1β/Γ.Π. 31142 ΦΕΚ 225/16-5-2017, Τεύχος ΥΟΔΔ). Η Ομάδα εργασίας είχε αντικείμενο την «εκπόνηση σχεδίου νόμου προκειμένου να επικαιροποιηθεί το θεσμικό πλαίσιο της ακούσιας νοσηλείας (άρθρο 95 του ν. 2071/1992) και να αναπτυχθούν οι απαραίτητες ασφαλιστικές δικλείδες για τον περιορισμό των ακούσιων νοσηλειών». Η Ομάδα ολοκλήρωσε το έργο της και παρέδωσε σχετικό σχέδιο νόμου υπό τον τίτλο «Ακούσια ψυχιατρική περίθαλψη» το οποίο τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση στις 8 Μαΐου 2019 από τον αρμόδιο Υπουργό Υγείας.
Για τους λόγους αυτούς, ερωτάται ο κ. Υπουργός:
- Προτίθεται η Κυβέρνηση να αναλάβει νομοθετική πρωτοβουλία εισάγοντας στο κοινοβούλιο το Σχέδιο Νόμου για την ακούσια ψυχιατρική περίθαλψη;
- Ποια μέτρα προτίθεται να λάβει η Κυβέρνηση για την προστασία των δικαιωμάτων και την ποιοτική φροντίδα ψυχικής υγείας των ατόμων με ψυχικές διαταραχές κατά τη διαδικασία ακούσιας νοσηλείας, ιδίως στην εποχή της πανδημίας;
- Προτίθεται η Κυβέρνηση να συμπληρώσει ή να ανασυγκροτήσει την Ειδική Επιτροπή Ελέγχου Προστασίας Δικαιωμάτων Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές;
